Redakcja

Dzidziuś w 25 tygodniu ciąży Głowa jest nadal nieco większa od reszty ciała, a ręce i nogi są szczuplutkie. Masa tłuszczowa obejmuje na razie 1% wagi maleństwa. Maź płodowa w dalszym ciągu pokrywa ciało Twojego dziecka, chroniąc je przed solami mineralnymi z płynu owodniowego. Pod skórą gromadzi się coraz więcej tłuszczu i wciąż powstają naczynia krwionośne. Jest w dalszym ciągu lekko przezroczysta, ale powoli staje się bardziej różowa. W płucach wraz z naczyniami krwionośnymi tworzą się pęcherzyki powietrzne. Nie ma w nich powietrza, a jedynie płyn owodniowy. Płód połyka go, a ten przedostaje się do płuc i wydostaje z nich podczas ćwiczenia oddychania. Warto, abyś zaczęła śpiewać swojemu maleństwu kołysanki. Pobudzi to do działania prawą i lewą półkulę mózgową, i będzie wspierać ich wzajemne połączenia. Tego efektu nie osiągniesz odtwarzając piosenki z płyt CD, gdyż dziecko najlepiej reaguje na Twój głos. Maluch Ćwiczy mięśnie i chętnie się porusza. Chociaż zmniejsza się powoli ilość miejsca w macicy, przykłada nóżki do jej ścian lub odpycha się rączkami. Dzidziuś waży ok. 500-700g i mierzy ok. 30-32cm. {fb-like} Mama Czekają Cię coraz częstsze wizyty u lekarza, a Twoje myśli będą krążyć wokół zbliżającego się porodu. Zastanawiasz się jak będzie wyglądało Twoje dziecko, jak urządzisz jego pokój i jakie zabawki mu kupisz. W pracy odczuwasz nasilające się problemy z koncentracją i koordynacją ruchową. Możesz być bardziej zmęczona i zestresowana, szczególnie gdy pracujesz umysłowo. Chcesz teraz częściej odpoczywać, pomimo swoich obowiązków. Nie przejmuj się, Twoi bliscy to zrozumieją. 25 tydzień ciąży to czas kiedy coraz częściej, szczególnie w nocy, zaczynasz odwiedzać toaletę. Niektóre kobiety cierpią na stresowe nietrzymanie moczu w ciąży. Powiększająca się macica uciska pęcherz moczowy, powodując niekontrolowane wyciekanie niewielkich ilości moczu podczas kichania, śmiechu, kaszlu i nagłych ruchów. Jak sobie z tym radzić? przede wszystkim ćwicz mięśnie dna miednicy (mięśnie Kegla), w ciągu dnia pij duże ilości wody mineralnej lub herbatek ziołowych, nie pij płynów przed snem, regularnie korzystaj z toalety - nie dopuszczaj do przepełnienia pęcherza, zimą ubieraj się odpowiednio do temperatury i noś ciepłą bieliznę, aby zapobiegać wychłodzeniu organizmu, noś wchłaniające wkładki, być czuć się komfortowo. Nietrzymanie moczu w ciąży może być też wynikiem infekcji dróg moczowych, dlatego jeśli zauważysz niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem. Tata Razem z przyszłą mamą macie wykrystalizowane opinie dotyczące dziecka, przebiegu porodu, a także opieki nad noworodkiem. Z pewnością zdarza Ci się otrzymywać rady od swoich rodziców lub teściów, którzy często chcą narzucić własny sposób myślenia. Korzystaj z dobrych porad, ale nie zapomnij też wyrażać głośno własnego zdania. Bądź asertywny! {polecamy-art} Wskazówki dla mamy {tip}Prawo drogowe w Polsce zwalnia kobiety o widocznej ciąży z obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa podczas jazdy autem. W przypadku, gdy umiesz odpowiednio zapinać pasy, tak by nie uciskały Twojego brzucha (dolny pas powinien znajdować się pod brzuchem) - nie rezygnuj z nich, gdyż są one warunkiem bezpieczeństwa na drodze. Jeśli decydujesz się na jazdę bez pasów, musisz jeździć ostrożniej i wolniej. Przestrzeganie kilku zasad sprawi, że jazda samochodem będzie bezpieczna: prowadź samochód tylko wtedy, kiedy jest to konieczne, ustaw odpowiednio fotel, tak by nic nie uciskało Twojego brzucha, pod plecami umieść podparcie w postaci poduszki, trzymaj obie ręce na kierownicy, wybieraj trasy z dobrą nawierzchnią, nie hamuj i nie przyspieszaj gwałtownie.

Dziecko w 23 tygodniu ciąży Twoje dziecko wygląda jak miniatura człowieka. Jego ciało jest całkowicie proporcjonalne, a ruchy są już bardziej zdecydowane i pewne. Narządy wewnętrzne, tkanki i kości rosną, a płuca nadal się rozwijają. Skóra jest pomarszczona, ale powoli zaczyna produkować barwnik. Oczy w dalszym ciągu są zamknięte, ale zaczyna się tworzyć kolor tęczówki. Meszek płodowy staje się ciemniejszy i bardziej wyraźny, a ilość mazi płodowej się zwiększa. Smółka, pierwsza kupka Twojego maluszka, jest nadal produkowana w jelitach. Dziecko uzewnętrznia swoje emocje i nastroje. Poprzez gwałtowne i energiczne kopnięcia pokazuje strach, a jego dobry nastrój przejawia się w delikatnych i subtelnych ruchach. Maluch chętnie bawi się pępowiną i swoimi rączkami. Twój dzidziuś waży teraz ok. 400-460g i mierzy ok. 20 cm zwinięty w kłębek (ok. 23-26cm z wyprostowanymi nóżkami). Ciekawostki W 23 tygodniu Twoje dziecko najprawdopodobniej odczuwa smaki potraw, które przyszła mama spożywa. Szczególnie odpowiada mu słodki smak, a nie lubi gorzkiego. Możesz wyczuć jego mocne ruchy i „kręcenie się”, gdy spożywasz danie, które nie przypadło mu do gustu. Samopoczucie przyszłej mamy idzie w parze ze zdrowiem dziecka. Badania dowodzą, że gdy ciężarna kobieta ma dobry humor, nie stresuje się i jest zadowolona z życia, jej dziecko lepiej się rozwija. {fb-like} Mama 23 tydzień ciąży to czas kiedy warto wybrać się na badanie palpacyjne (badanie dotykiem). Podczas wizyty u lekarza dowiesz się, w jakiej pozycji ułożone jest Twoje dziecko i jak wysoko sięga macica. Pomoże to określić wiek ciąży, a także uspokoić Twoje wątpliwości co do wielkości brzucha - pamiętaj, że ciąża przebiega inaczej u każdej kobiety. Twoja krew zwiększyła swoją objętość, więc powinnaś przez cały czas wzbogacać dietę w produkty z wysoką zawartością żelaza. Jeśli czujesz się osłabiona i zmęczona, powinnaś wykonać badanie krwi. Drugi trymestr ciąży to czas wzrostu dziecka. Dlatego tak ważne jest byś spożywała produkty bogate w witaminę D (m.in. ryby, mleko, jajka, margaryna), która zapewni prawidłowy rozwój kości i zębów, a także ułatwi wchłanianie wapnia przez organizm Twojego maluszka. Z powodu powiększającego się brzucha, który uciska na żołądek, możesz odczuwać zgagę i niestrawność. Aby usprawnić trawienie, jedz w ciągu dnia więcej posiłków, za to w mniejszych ilościach. Wyklucz ze swojej diety ostre i tłuste dania, staraj się też nie spożywać pokarmów późnym wieczorem. A co najważniejsze, nie kładź się po posiłku, gdyż zgaga nasila się w pozycji leżącej. Doskonałym sposobem na złagodzenie tych nieprzyjemnych dolegliwości w ciąży jest herbata z mięty lub rumianku, a także napar z siemienia lnianego. Tata Możesz już wyczuć ruchy Waszego dziecka, przykładając głowę do brzucha partnerki. Całkiem możliwe, że wyczujesz też delikatne napinanie mięśni przyszłej mamy, czyli skurcze Braxtona-Hicksa. Przygotowują one kobietę do skurczów porodowych. Ponadto mają za zadanie wzmocnić macicę i skracać jej szyjkę, a także pomagają dziecku ułożyć się we właściwej pozycji. {polecamy-art} Porady specjalisty - co to są skurcze Braxtona-Hicksa? Skurcze Braxtona-Hicksa mogą pojawić się już 15 tygodni przed porodem i objawiają się napięciem mięśni brzucha. Przypominają one skurcze menstruacyjne i mogą być bolesne. Niektóre kobiety traktują je jako kolejne objawy ciąży, a dla innych są one nieprzyjemną dolegliwością. Aby złagodzić ich dokuczliwość warto wybrać się na masaż lędźwiowej części kręgosłupa lub wziąć ciepłą kąpiel. Niezastąpione są też ciepłe okłady na podbrzusze lub oddychanie przeponą. Jeśli ból jest bardzo silny, poproś lekarza o bezpieczne środki rozkurczowe.

Dziecko w 22 tygodniu ciąży Twoje dziecko śpi w ciągu doby tyle ile noworodek. Poprzez badanie palpacyjne (za pomocą dotyku) można ustalić już jego położenie w brzuchu. W tym tygodniu najbardziej intensywnie rozwija się zmysł dotyku, dlatego maluszek często łapie pępowinę, dotyka swojej twarzy czy ssie kciuk. Zwiększa się też koordynacja ruchowa, a dziecko powoli kontroluje poruszanie kończynami. Krzyżuje i rozkłada nogi, dotyka jedną ręką drugiej. W ten sposób dostrzega powiązania i rozwija się u niego świadomość własnego ciała. Paznokcie pokrywają już koniuszki palców, a linie papilarne na dłoniach stają się bardziej wyraźne. Dziecko słyszy dźwięki z zewnątrz, więc musisz uważać, by nie narażać je na hałas. Każdy gwałtowny dźwięk może je wystraszyć, dlatego często włączaj spokojną muzykę lub czytaj bajki dla dzieci (doskonałą alternatywą są bajki w postaci audiobook’ów). Po urodzeniu te same dźwięki będą go uspokajać. Skóra sprawia wrażenie luźnej, co jest związane z jeszcze zbyt małą ilością tkanki tłuszczowej. Dziecko jest aktywne, skacze, wierci się i często marszczy brwi, a na jego twarzy pojawiają się miny. Zdarza się, że w ciągu dnia nie poczujesz jego ruchów - nie przejmuj się tym. Maluch może mieć inne godziny czuwania i snu, niż Ty i być aktywny głównie w nocy. Twój dzidziuś jest wielkości banana, waży ok. 350-400g i mierzy ok.23-26cm z wyprostowanymi nóżkami. Czy wiesz, że? {tip}Ciężar ciała dziecka to tylko 38% przyrostu Twojej wagi podczas ciąży. Pozostałe 62% to waga łożyska, krwi, płynów w organizmie, piersi, a także macicy. {fb-like} Mama Nadal masz dużo energii, jednak niektóre dolegliwości w ciąży odczuwasz przez cały czas. Możesz zauważyć, że w Twoich piersiach wytwarza się siara - substancja produkowana przez grudki umiejscowione wokół brodawek (Gruczoły Montgomery’ego), której funkcją jest ochrona sutków podczas karmienia piersią. 22 tydzień ciąży to czas, kiedy powinnaś zwrócić większą uwagę na zagrożenia i warunki w pracy. Jeśli są dla Ciebie niekorzystne (dźwiganie ciężarów, praca na stojąco itp.), porozmawiaj z szefem o zwolnieniu. Pamiętaj, że musisz częściej odpoczywać, aby ciąża przebiegała prawidłowo. Przyszłe mamy często cierpią na infekcje dróg moczowych. Objawy zapalenia pęcherza moczowego to m.in. pieczenie podczas oddawania moczu, uczucie parcia na pęcherz, ból dolnej części brzucha i złe samopoczucie. Do infekcji najczęściej dochodzi poprzez przedostanie się bakterii z cewki moczowej do pęcherza, a także z powodu przekrwienia naczyń krwionośnych w okolicy miednicy. Jak walczyć z zapaleniem pęcherza moczowego? pij więcej wody mineralnej, niegazowej i niesłodzonej, by oczyszczać mocz z bakterii, unikaj obcisłej bielizny ze sztucznych materiałów, stringów i dopasowanych getrów - jeśli skóra nie może oddychać, jest bardziej podatna na infekcje, dbaj o higienę intymną (używaj nieperfumowanych płynów i żeli), po stosunku płciowym staraj się opróżniać pęcherz i dokładnie się podmywaj, aby bakterie nie przedostały się do cewki moczowej, do swojej diety wprowadź żurawinę, która ma działanie bakteriobójcze, nie zapomnij o produktach bogatych w witaminę C (cytryna, czarna porzeczka, acerola), która zakwasza mocz i uniemożliwia rozwój bakteriom, skonsultuj się z lekarzem, wspomóż leczenie ziołami - pij herbatkę ze skrzypu polnego, wykonuj nasiadówki z szałwii lub lawendy, które wykazują działanie bakteriobójcze. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na ten temat, przeczytaj nasz artykuł Zapalenie dróg moczowych w ciąży {polecamy-art} Tata Za Wami już półmetek, z pewnością nie możecie doczekać się przyjścia na świat Waszego dziecka. Zastanawiasz się, jak po jego urodzeniu będzie wyglądać Wasze życie. Teraz jest najlepszy moment, aby porozmawiać z partnerką o podziale obowiązków nad noworodkiem, a także ustalenia kwestii związanych z Waszymi relacjami, sposobem życia, wychowywania, odżywania i opieki nad dzieckiem.

Dziecko w 21 tygodniu ciąży Maluch na razie ułożony jest w pozycji pośladkowej, ale pod koniec drugiego trymestru prawdopodobnie zacznie układać się główką do dołu. Niektóre dzieci robią to szybciej, niektóre później, a część z nich (ok.4%) wcale nie zmienia swojej pozycji. Być może Twój maluch ma już zakodowane pewne cechy genetyczne, takie jak kolor włosów czy długość rzęs. Od 21 tygodnia zaczyna się rozwijać jego pamięć. Z pewnością zapamięta łagodną muzykę i Twój melodyjny głos, który utula go do snu. Płód przybiera na wadze ale w jego skórze nadal jest za mało tkanki tłuszczowej by stała się grubsza. Jeśli spodziewasz się dziewczynki, wykształca się u niej macica i pochwa. U chłopców do moszny zaczynają zstępować jądra. Możesz zaobserwować u maluszka czkawkę, wynikającą z jeszcze nie do końca rozwiniętej przepony. Odczujesz ją poprzez regularne i rytmiczne kopnięcia. Tego rodzaju „dolegliwość” nie jest niebezpieczna, a nawet jest doskonałym ćwiczeniem dla płuc. System odpornościowy dziecka rozwija się intensywnie. Organizm wytworzył już spore ilości czerwonych krwinek, teraz produkowane są białe krwinki, które pomagają zwalczać infekcje. Jelita przetwarzają połknięty płyn owodniowy. Maluszek zaczyna rozpoznawać smaki, czuje co jest gorzkie, kwaśne, słodkie lub słone. Język i kubki smakowe są już ukształtowane. Dzidziuś waży ok. 360g i mierzy 17-18cm. Czy wiesz, że? {tip}Jeśli jesteś w ciąży mnogiej układ zależności między rodzeństwem przenosi się z życia płodowego do życia dziecięcego. Naukowcy obserwowali bliźniaczą ciążę i zachowania płodów. Jeśli jeden z rodzeństwa, już w trakcie życia płodowego był agresywny, zaczepny wobec drugiego, ten drugi przyjmował postawę wycofaną, reagował spokojnie. Podczas zaczepek układał głowę na łożysku i zasypiał. Dokładnie to samo działo się po porodzie i w późniejszym życiu. Jedno z rodzeństwa nadal było dominujące, a drugie pasywne. {fb-like} Mama Twój brzuch jest pięknie zaokrąglony i cały czas się powiększa. Czujesz delikatne ruchy dziecka i możesz je zobaczyć podczas badania USG. Czy poznałaś już płeć swojego dziecka? Może chcesz poczekać do porodu? Z pewnością wiele osób przewiduje płeć Twojego maleństwa i komentuje wygląd Twojego brzucha. Całkiem popularny jest pogląd, że jeśli brzuch jest okrągły to urodzi się dziewczynka, a jeśli ma kształt szpiczasty - przyszła mama spodziewa się chłopca. Niestety, na podstawie zewnętrznych oznak nie można poznać płci dziecka. Jest to możliwe tylko podczas badania ultrasonograficznego. Kształt brzucha uzależniony jest od położenia płodu w macicy, Twojej wagi, wzrostu i kształtu miednicy, a nie od płci dziecka. 21 tydzień ciąży to czas kiedy zaczynają się pojawiać wątpliwości i obawy związane z porodem, a także ogólne podekscytowanie ciążą i jej przebiegiem. Dolegliwości w ciąży jakie możesz odczuwać to między innymi puchnięcie kostek, które nasila się wieczorem. Obrzęk spowodowany jest gromadzeniem się płynów w organizmie i wynika ze spowolnienia krążenia krwi. Ulgę przyniesie podnoszenie nóg wyżej, np. kładąc je na poduszce, podczas odpoczynku. W związku ze zwiększeniem Twojej wagi i wahaniami hormonalnymi możesz odczuwać silniejsze pocenie się. {polecamy-art} Tata Jeśli uczestniczysz wraz z partnerką w zajęciach szkoły rodzenia, z pewnością czujesz się tam nieswojo. Większość przyszłych ojców reaguje podobnie. Rozluźnij się, poczuj się swobodnie i nie traktuj tego jako egzaminu - to nauka dla dobra dziecka i Twojej ukochanej. Specjalista radzi - jak ubrać się podczas ciąży? Z pewnością wiele mam zastanawia się, jak ubrać się podczas ciąży? Przyszła mama nie musi rezygnować ze swojego stylu, ale powinna zastosować kilka praktycznych porad: kobieta w ciąży przede wszystkim powinna wybierać naturalne materiały, które przepuszczają powietrze i pozwalają skórze oddychać, niezbędne okażą się spodnie z bawełnianym, elastycznym ściągaczem, który dopasowuje się do kształtu brzucha - wygodne mogą być również legginsy, które nie krępują ruchów, zaopatruj się w tuniki, kopertowe bluzki, a także w wygodne, dłuższe sukienki zrezygnuj z butów na wysokim obcasie, a obuwie które kupujesz wybieraj zawsze o pół rozmiaru większe, ze względu na często pojawiającą się opuchliznę stóp, zimą ubieraj się warstwowo i wyposaż szafę w ciepłe skarpetki, a latem wybieraj lekkie, przewiewne sukienki, podkreślaj delikatnie dekolt i swoje piękne kształty - nie masz się czego wstydzić! Pamiętaj tylko, aby nie nosić ubrań ciasnych, za bardzo dopasowanych, które mogłyby uwierać i uciskać brzuch.

Dzidziuś w 20 tygodniu ciąży Płuca płodu w dalszym ciągu się rozwijają - będzie tak do końca ciąży. Cały czas gromadzi się tkanka tłuszczowa, ale skóra nadal jest cienka i pomarszczona. Twarz dziecka nie jest jeszcze zaokrąglona, a oczy wydają się nieproporcjonalne. Maluch porusza gałkami ocznymi, ale powieki nadal ma zamknięte. Na jego główce zaczynają rosnąć włosy, a rzęsy i brwi stają się bardziej gęste. Wykształcone są już kości ucha wewnętrznego, rozwija się także zmysł równowagi, który sprawia, że dziecko reaguje na Twoje ruchy. Kończyny dolne niedługo staną się całkowicie proporcjonalne w stosunku do reszty ciała. Układ pokarmowy i immunologiczny doskonalą swoje funkcje. Dziecko z płynu owodniowego pobiera niewielkie ilości wody i cukru, w jego jelitach zaczyna się gromadzić smółka, składająca się z resztek płynu owodniowego, mazi płodowej i lanugo. Zostanie ona wydalona po urodzeniu. Układ nerwowy przez cały czas się rozwija, a wraz z nim komórki nerwowe, dzięki którym ruchy są coraz bardziej skoordynowane. Dziecko jest bardzo aktywne, chwyta mocno pępowinę kołysze się i obraca wokół własnej osi, a także zaciska dłonie. Tętno staje się silniejsze, możesz je usłyszeć przez stetoskop. Układ krążenia już jest w pełni ukształtowany. Maluch staje się wrażliwy na temperaturę otoczenia, dlatego nie powinnaś narażać go na zbyt niskie lub wysokie (np. gorąca kąpiel) temperatury. Tempo wzrostu dziecka zmniejsza się. Obecnie osiągnęło połowę swoich właściwych rozmiarów, mierzy ok. 23cm (14-16cm zwinięte w kłębek) i waży ok. 230-280g. Ciekawostki od 20 tygodnia ciąży Twój maluszek będzie regularnie przybierał na wadze, średnio 50g tygodniowo, dziecko wydala dziennie 7-17ml moczu. {fb-like} Mama Gratulacje, to już półmetek ciąży! Twój brzuch rośnie i najprawdopodobniej zaobserwujesz wypychanie pępka na zewnątrz. Oznacza to, że wysokość macicy (jej góra) przekroczyła wysokość pępka. Z tego powodu możesz mieć problemy z oddychaniem, spowodowane naciskiem powiększonej macicy na płuca. Zrelaksuj się i unikaj stresowych sytuacji, a także nadmiernego wysiłku. Utrzymuj prawidłową postawę (nie garb się), aby nie powodować ucisku na żebra. Jeśli duszności będą się nasilać, skonsultuj się z lekarzem. 20 tydzień ciąży to czas kiedy pojawiają się problemy z niedokrwistością. Anemia w ciąży jest bardzo niebezpieczna zarówno dla Ciebie, jak i dla nienarodzonego dziecka. Może przyczyniać się do powstania wad rozwojowych płodu, a także doprowadzić do przedwczesnego porodu, krwawienia poporodowego i innych schorzeń związanych z układem krążenia. Jak zapobiegać anemii w ciąży? Problemy z niedokrwistością ma prawie połowa przyszłych mam. Anemia, czyli zbyt mała liczba czerwonych krwinek i hemoglobiny, najczęściej spowodowana jest niedoborami żelaza i kwasu foliowego. Objawy anemii to przede wszystkim osłabienie, bóle głowy, problemy z koncentracją, omdlenia, brak energii, szybkie męczenie się czy bladość cery, jednak aby ją zdiagnozować niezbędne jest wykonanie badania krwi. Jak możesz zapobiegać anemii i uzupełnić niedobory żelaza i kwasu foliowego w organizmie? 1. Zbilansowana dieta. Żelazo znajdziesz w czerwonym mięsie (wołowina, cielęcina), wątróbce, rybach, zielonych warzywach (brokuły, szpinak, kapusta), ciemnym pieczywie, kaszy, orzechach. Jeśli jesteś wegetarianką, spożywaj więcej soi, fasoli i suszonych owoców. Nie zapomnij też o produktach bogatych w witaminę C, która zwiększa przyswajalność żelaza. Wyklucz ze swojej diety wszystkie produkty, które zmniejszą zdolność wchłaniania żelaza z krwi, takie jak czarna herbata, kawa, napoje gazowane. Pij soki warzywne (pomidorowy, wielowarzywny), zieloną herbatę i wodę. 2. Suplementy. Sama dieta nie wystarczy, szczególnie jeśli przyszła mama jest w ciąży mnogiej, cierpi na przewlekłe choroby układu pokarmowego lub jest wegetarianką. Lekarz zaleci Ci odpowiednie suplementy diety - dziennie powinnaś przyjmować dawkę żelaza powyżej 60mg. Pamiętaj, że najwięcej przyswajalnych składników odżywczych znajdziesz w produktach spożywczych. Nie rezygnuj z odpowiedniej diety, a suplementy traktuj jako jej uzupełnienie. 3. Kwas foliowy. Niedobory kwasu foliowego również są przyczyną niedokrwistości. Aby uzupełnić dietę w kwas foliowy spożywaj większe ilości surowych warzyw (marchewka, pomidor) i grzybów. Przyjmuj również suplementy, które zaleci Ci lekarz lub farmaceuta (ok. 5mg dziennie). 4. Kontrola. Regularnie wykonuj badania krwi obwodowej (co 4-6 tygodni) i stosuj się do zaleceń lekarza. Łatwiej zapobiegać niż leczyć, a anemia w ciąży zagraża nie tylko Tobie, ale i Twojemu maleństwu. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na ten temat, przeczytaj również nasz artykuł "Anemia w ciąży" {polecamy-art} Tata Jeśli chcesz usłyszeć bicie serca dziecka bez konieczności wybierania się do lekarza, połóż na brzuchu przyszłej mamy tekturową rolkę po ręcznikach papierowych lub papierze toaletowym. Przykładając do niej ucho, być może uda Ci się usłyszeć delikatne pulsowanie, które okaże się biciem serca Waszego maluszka.

Dzidziuś w 19 tygodniu ciąży Płód reaguje na większość bodźców zewnętrznych, takich jak dźwięk, ruch, światło, a nawet dotyk. Organizm zaczyna wypracowywać system regulacji temperatury. Łożysko nadal rośnie, a maluch porusza się już w mniejszej ilości płynu owodniowego, niż miało to miejsce we wcześniejszych tygodniach ciąży. Brązowa tkanka tłuszczowa odkłada się w okolicach klatki piersiowej i pachwinie. Jeśli spodziewasz się chłopca, właśnie rozwinęła się jego moszna. Kończyny są proporcjonalne w stosunku do tułowia i głowy. Układ nerwowy intensywnie się rozwija. Powstają połączenia nerwowe między mózgiem a mięśniami, chrząstkami i kośćmi, co ułatwi Twojemu dziecku kontrolę nad ruchami. W mózgu kształtują się przez cały czas nowe komórki. Liczba komórek nerwowych jest identyczna jak u dorosłego człowieka, jednak nerwy dziecka nie są jeszcze chronione przez warstwę mieliny. Uszy dziecka nie są już ułożone płasko, ale odstają od głowy. W zębodołach powstają zawiązki zębów stałych, tuż pod zalążkami ząbków mlecznych. Ciało Twojego maluszka zaczyna pokrywać maź płodowa, tzw. vernix caseosa (vernix - wosk, caseosa - ser), biały tłuszcz, który wydzielany jest przez gruczoły łojowe. Maź ma za zadanie chronić organizm dziecka i jego skórę przed infekcjami, a także zbytnim pomarszczeniem, spowodowanym przebywaniem w środowisku płynu owodniowego. Możesz czuć ruchy dziecka, choć jest jeszcze bardzo małe. Jego aktywność zwiększa się - zaczyna częściej kopać, zaciska dłonie w pięści czy podkurcza palce. Na tym etapie ciąży, podczas badania usg, niekiedy obserwuje się wyciąganie języka przez maluszka i częste zmiany mimiki twarzy. Dzidziuś jest wielkości owocu mango, waży 180-230g i mierzy do 20cm z wyprostowanymi nóżkami. {fb-like} Czy wiesz, że? {tip}Twój maluch jest przyzwyczajony do szumu, który towarzyszy mu w macicy. Po urodzeniu jest tak przyzwyczajony do tego hałasu, że niekiedy ukoić go mogą tylko podobne dźwięki. Niektóre noworodki uspokajają się przy odgłosach pralki, lejącej się do wanny wody, suszarki do włosów, a nawet odkurzacza! Mama 19 tydzień ciąży to czas kiedy, podobnie jak u większości przyszłych mam, mogą dokuczać Ci skurcze łydek. Pojawiają się głównie w nocy i może im towarzyszyć drętwienie palców. Jest ono spowodowane obrzękiem tkanek, wywołanym zatrzymywaniem się wody w organizmie ciężarnej kobiety. Szybsza przemiana materii i działanie hormonu ciążowego sprawią, że stan Twoich paznokci znacznie się polepszy. Jednak nie wszystkie zmiany hormonalne w ciąży będą pozytywne. Całkiem prawdopodobne, że na Twojej twarzy pojawi się tzw. ostuda - brązowe przebarwienia na skórze. Pomocna może okazać się rozjaśniająca maseczka z plastrów ogórka, a także tonik z pietruszki (zaparz liście natki pietruszki, odcedź i po wystudzeniu naparu przemywaj nim twarz). Jeśli domowe sposoby nie poskutkują, wybierz się do apteki lub dermatologa. {polecamy-art} Tata Chcesz przygotować swojej ukochanej romantyczną kolację przy świecach? To doskonały pomysł na spędzenie wspólnego wieczoru. Jednak pamiętaj, że przyszła mama nie może jeść niektórych produktów. Zrezygnuj z tłustych i ciężkostrawnych potraw, a także gotowych dań, krewetek, ostryg czy serów pleśniowych (zawierają groźne dla kobiet w ciąży listerie). Możesz przygotować spaghetti, kotleciki z łososia lub sałatkę z zielonych warzyw. Porady specjalisty - skurcze łydek w ciąży Bolesne skurcze łydek, które doskwierają szczególnie w nocy, spowodowane są najprawdopodobniej niedoborami magnezu i wapnia. Dodatkowo, odkładanie się płynów w organizmie ciężarnej kobiety i słabsze ukrwienie kończyn dolnych, potęgują te dolegliwości. Aby zmniejszyć ich uciążliwość powinnaś: zwiększyć aktywność fizyczną - wybierz się na spacer, wykonuj ćwiczenia w domu lub zapisz się na zajęcia fitness dla ciężarnych kobiet, zrezygnować z obcisłych skarpet, podkolanówek, spodni i rajstop, wprowadzić do swojej diety produkty bogate w wapń i magnez - m.in. suszone śliwki i morele, sok pomidorowy, awokado, buraki, szpinak, banany, migdały, fasola, soja, mleko, brokuły, pieczywo pełnoziarniste, co jakiś czas zmieniać pozycję swojego ciała - jeśli prowadzisz siedzący tryb życia często się przeciągaj, stawaj na palcach i wykonuj kilka prostych ćwiczeń na rozciągnięcie mięśni, stosować naprzemienne natryski zimną i ciepłą wodą, które polepszą krążenie krwi w nogach, skorzystać z masażu nóg (możesz poprosić partnera, aby wykonywał okrężne ruchy, od kostek w kierunku ud) zrezygnować z butów na wysokim obcasie.

Dziecko w 18 tygodniu ciąży Powstały już wszystkie narządy, jednak na tym etapie maluch nie mógłby żyć samodzielnie, poza organizmem matki. Jego płuca, choć już ukształtowane, dopiero doskonalą swoje funkcje. Tworzą się w nich pęcherzyki płucne. Rozwija się przednia część kory mózgowej, w której znajdują się ośrodki czuciowe. Powstaje mapa czuciowa oraz umiejscowiona tuż za nią, mapa ruchowa. Skóra w dalszym ciągu jest cienka i czerwona, ponieważ ilość odkładającej się tkanki tłuszczowej nie jest jeszcze na tyle duża, by stała się grubsza. Nerki intensywnie pracują. Dziecko połyka i wydala płyn owodniowy. Lanugo pokrywa całe ciało maluszka i będzie go chronić do samego porodu. Niekiedy po urodzeniu można zaobserwować meszek płodowy nawet na twarzy i uszach noworodka. Układ pokarmowy przez cały czas doskonali swoje funkcje. Powstają gruczoły trawienne, a jelito grube zostaje wypchane do tylnej części brzuszka. Jeśli spodziewasz się dziewczynki, liczba komórek jajowych zwiększyła się do 6 milionów - po urodzeniu pozostanie ok. 1 miliona komórek. Rysy twarzy nabierają kształtów i uwidaczniają się. Głowa jest proporcjonalna w stosunku do kończyn. Można zaobserwować nowe ruchy takie jak krzyżowanie nóg, czy obroty - dziecko nadal ma dużo miejsca. Ćwiczy i porusza się, dzięki czemu rozwija stawy i kości, a także zwiększa siłę mięśni. Maluch jest bardziej aktywny kiedy Ty odpoczywasz - ruch kołysze go do snu. Dziecko zwiększa swoją masę w bardzo szybkim tempie, waży 160-180g i mierzy od 12-17cm. {fb-like} Mama 18 tydzień ciąży to czas kiedy najprawdopodobniej nasilą się bóle pleców. Przesuwa się środek ciężkości ciała, przez co dolna część Twojego kręgosłupa wygina się do przodu. Dodatkowo, za sprawą działania hormonów, rozluźniają się mięśnie i stawy. W ten sposób organizm przygotowuje macicę do dalszego powiększenia się. Aby zmniejszyć dolegliwości dbaj o prawidłową postawę ciała, śpij na twardym materacu w pozycji bocznej, a gdy wracasz z zakupów rozłóż ciężar równomiernie, na dwie ręce. Pomocne okażą się też ćwiczenia o małej intensywności i masaż. Drugi trymestr ciąży to doskonały moment, aby zastanowić się nad wyborem szkoły rodzenia. Dzięki uczęszczaniu na zajęcia poszerzysz wiedzę na temat ciąży, przygotujesz się do porodu i dowiesz jak opiekować się noworodkiem. Jak wybrać najlepszą szkołę rodzenia? Wielkość ma znaczenie - jeśli grupa zajęciowa liczy mniej członków, prowadzący zajęcia mogą poświęcić więcej czasu poszczególnym osobom. Mała liczebność grupy ułatwia też nawiązywanie znajomości z innymi uczestnikami. Program zajęć - sprawdź, jakie zajęcia oferuje dana szkoła. Dowiedz się czy przewidywane są spotkania z położną, psychologiem, rehabilitantem lub fizjoterapeutą, a także lekarzem pediatrą i ginekologiem. Nie może również zabraknąć gimnastyki dla kobiet ciężarnych i zajęć praktycznych. Sposób rodzenia - przed podjęciem decyzji o wyborze szkoły zastanów się nad sposobem rodzenia (naturalnie, ze znieczuleniem, w wodzie, poród rodzinny itp.). Skorzystaj z oferty placówki o zbliżonych poglądach i profilu. Doskonale, jeśli szpital w którym będzie odbywał się poród prowadzi własną szkołę rodzenia. Poznasz wtedy jego specyfikę i oddział położniczy. Jeśli mieszkasz w małym mieście, gdzie nie masz możliwości wyboru szkoły rodzenia, skorzystaj z jedynej dostępnej. Jeśli nie będziesz z niej zadowolona, zdobywaj wiedzę i umiejętności praktyczne na własną rękę. Zapoznaj się z publikacjami drukowanymi i internetowymi, a także poradnikami dla przyszłych mam. Zasięgnij opinii wśród innych mam, które uczęszczały już do szkoły rodzenia. Poproś o radę lekarza lub położną. {polecamy-art} Ważne badania USG 18 tydzień ciąży to doskonały czas na wykonanie ultrasonograficznej oceny rozwoju ciąży, które może wykryć nieprawidłowości w rozwoju dziecka i położeniu łożyska. Podczas badania zostanie poddana kontroli: ułożenie płodu/płodów, jego/ich położenie i czynności serca biometria budowa dziecka (czy jego ciało i organy wewnętrzne rozwijają się prawidłowo) struktura i lokalizacja łożyska pępowina (jej ułożenie) ilość płynu owodniowego Warto też wykonać badanie przesiewowe serca, dzięki któremu możliwe jest wcześniejsze rozpoznanie wszelkich wad i nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu serduszka Twojego dziecka. Tata Badania wykazały, że ponad połowa przyszłych ojców odczuwa niektóre objawy ciąży. Może wydawać się to dziwne i niedorzeczne, ale jeśli zaobserwowałeś u siebie wahania nastrojów, nudności i zwiększenie masy ciała, nie masz się czym przejmować. Zaangażowanie emocjonalne i obserwowanie objawów ciąży u partnerki mogą spowodować, że „przejmiesz” część dolegliwości. Fachowo nazywa się to zespołem Couvade, czyli „współczującą ciążą”. Więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule Męska ciąża urojona.

Dziecko w 17 tygodniu ciąży Maluch gromadzi pod skórą brązową tkankę tłuszczową, odpowiedzialną za utrzymanie stałej temperatury ciała po urodzeniu (do końca ciąży tłuszcz ten będzie stanowił ok. 6% wagi ciała dziecka). Na razie jest to niewielka ilość, dlatego skóra nadal jest wrażliwa i półprzezroczysta. Łożysko, które dostarcza niezbędnych składników odżywczych, rośnie w szybkim tempie i przejmuje zadanie produkcji hormonów. Wszystkie organy i narządy już powstały, teraz rosną i doskonalą swoje funkcje. Dzięki ich rozwojowi będzie możliwe funkcjonowanie noworodka poza ciałem matki. Mózg jest rozwinięty, obecne są zwoje i bruzdy. Lanugo (meszek płodowy) tworzy spirale na ciele, podobne do odcisków palców. Dziecko ćwiczy oddychanie, wykonując ruchy oddechowe, pomimo iż tlen dostarczany jest przez pępowinę do jego organizmu. 17 tydzień ciąży to czas kiedy można zaobserwować ruchy gałek ocznych - wygląda na to, że Twój maluszek śni! Wewnątrz dłoni pojawiają się sie linie życia, serca i głowy. Narządy rozrodcze nadal się kształtują, u chłopców powstaje penis i prostata, a u dziewczynek macica, wagi sromowe i jajowody. Maluch staje się coraz bardziej wrażliwy na zewnętrzne hałasy i reaguje na nie - jeszcze nie słyszy, ale wyczuwa wibracje. Chętnie zaciska piąstkę, ćwicząc odruch chwytny. Dziecko waży ok 140-150g, mierzy ok. 11-17cm i rośnie w bardzo szybkim tempie. Ciekawostki - kilka faktów na temat łożyska łożysko może przewodzić alkohol, nikotynę i narkotyki bezpośrednio do dziecka, przeciwciała z Twojego organizmu są przekazywane przez łożysko do Twojego maluszka, dzięki czemu podnosi się jego odporność, łożysko, w chwili porodu, jest płaskie i ma ok. 23 cm średnicy oraz 2 cm grubości, do 17 tygodnia ciąży łożysko ma taką samą wielkość co dziecko! {fb-like} Mama Twoja talia zanika i wreszcie widać, że jesteś w ciąży. Macica zajmuje już miejsce w jamie brzusznej (między połową odległości kości łonowej i pępka), gdyż przestała mieścić się w miednicy. Zmniejsza się potrzeba częstych wizyt w toalecie. Stajesz się teraz bardziej podatna na bóle pleców - nieznacznie rozłączają się Twoje stawy i rozciągają więzadła, przygotowując kręgosłup do dodatkowego obciążenia. Pamiętaj, aby się nie przeciążać i często odpoczywać. Objawy ciąży powinny już ustąpić, ale niektóre kobiety nadal odczuwają bardzo uciążliwe huśtawki nastrojów. Dolegliwości w ciąży, jakie możesz poczuć w tym tygodniu to nadmierne pocenie oraz krwawienia z nosa, spowodowane wzrostem ciśnienia krwi. Dodatkowo mogą pojawić się przebarwienia na twarzy. 17 tydzień ciąży to czas, kiedy wiele przyszłych mam miewa zachcianki pokarmowe i wzmożoną potrzebę spożywania konkretnych potraw. {polecamy-art} Tata Twoja partnerka z pewnością zastanawia się już nad wyborem szkoły rodzenia. Zapiszcie się wspólnie na zajęcia - dzięki temu dowiesz się jakie problemy w ciąży czekają przyszłą mamę, a także jak opiekować się noworodkiem. A co najważniejsze, wesprzesz partnerkę w przygotowaniach do porodu.

Skąd się biorą bóle brzucha po porodzie? Ból brzucha po ciąży nie musi oznaczać, że wystąpiły powikłania w połogu. Jest on efektem powracania mięśni brzucha, a przede wszystkim macicy, do swojego normalnego rozmiaru. Dzięki skurczom organizm pozbywa się odchodów połogowych. Także miejsce połączenia matki z dzieckiem, czyli miejsce, gdzie łożysko łączyło się z organizmem matki, wywołuje ból. Dzieje się tak, ponieważ jest normalną raną, która powinna boleć. Skurcze, które pojawiają się po porodzie pomagają zasklepić się ranie, zamykając naczynia krwionośne i ograniczając krwawienie, ale to także jest bolesne. Bóle brzucha po porodzie są częstsze u kobiet, które już rodziły, a to dlatego, że im więcej ciąż, tym większe rozluźnienie i wiotkość mięśni macicy i trudniej im powrócić do swojego naturalnego stanu. U kobiet rodzących po raz pierwszy zwykle jest tak, że napięcie mięśni macicy jest na tyle dobre, iż nie pojawia się powolne rozluźnianie i skórczanie - powrót do stanu naturalnego jest po prostu szybszy. Podczas karmienia piersią, organizm kobiety w połogu produkuje hormon o nazwie oksytocyna. Odpowiada on za pobudzenie produkcji mleka w piersiach oraz dodatkowe skurcze i rozkurczanie się macicy, dlatego ból brzucha po porodzie nasila się podczas karmienia piersią. Jak pozbyć się bólów brzucha po porodzie? Najlepszym sposobem na ból brzucha po porodzie jest zatrzymanie mięśni macicy tak, by były skurczone. Pełny pęcherz utrudnia mięśniom macicy powrót do ich normalnego stanu, dlatego w połogu trzeba pamiętać o częstym jego opróżnianiu. Pomocna będzie także odpowiednia pozycja. Ból brzucha zmniejszy się, jeśli kobieta położy się na brzuchu, z niewielką poduszką pod obolałym miejscem. Początkowo ból i skurcze mogą się nasilić, ale już po kilku minutach złagodnieją i znikną. Aktywność fizyczna, szybkie powracanie do normalnych czynności po porodzie, także wpłyną na kondycję kobiety i złagodzą ból. Te dolegliwości poporodowe powinny zniknąć same po kilku-kilkunastu dniach od urodzenia dziecka. Jeśli ból jest nieznośny, można brać leki przeciwbólowe, ale tylko takie, które będą bezpieczne dla dziecka w przypadku, kiedy jest karmione piersią (bezpieczny będzie na przykład paracetamol w syropie). Niektórym kobietom pomagają zioła, takie jak serdecznik pospolity czy kocimiętka. Wybór leku przeciwbólowego lub ziół powinien być zawsze skonsultowany z lekarzem prowadzącym ciążę. Powodem do niepokoju jest jednostajny i silny ból podbrzusza po porodzie, szczególnie jeśli występuje razem z silnym krwawieniem. Do lekarza należy się zwrócić jak najszybciej także wtedy, kiedy ból pojawi się dopiero jakiś czas po porodzie, a nie od razu po nim. Anna Szozda

1. Cenne sekundy Udławienie się i śmierć niemowlęcia mogą nastąpić bardzo szybko - nie dłużej niż czas potrzebny na przygotowanie filiżanki kawy, dlatego tak ważna jest błyskawiczna reakcja. Dzięki monitorowi oddechu zyskujemy cenny czas na ewentualną interwencję i przywrócenie akcji oddechowej. Każdy rodzic powinien rozważyć zakup takiego urządzenia dla swojego dziecka. 2. Dla ruchliwych maluszków Niektóre monitory oddechu wyposażone są w czujnik, który wkłada się pod materacyk. Niestety takie rozwiązanie często powoduje fałszywy alarm, jeśli dziecko odwróci się na obok i zsunie się poza zasięg działania czujnika. Powtarzające się fałszywe alarmy niepotrzebnie budzą dziecko i niepokoją rodziców, zwłaszcza w nocy. Dlatego rodzice często decydują się na wyłączenie monitora, rezygnując w ten sposób z ochrony, jaką dostarcza monitorowanie oddechu. Wybierając monitor oddechu upewnijmy się, że będzie on działał niezależnie od przemieszczania się dziecka podczas snu. To ważne zwłaszcza w przypadku starszych niemowląt, które potrafią już przewracać się na bok czy na brzuszek. 3. Zdradliwe wentylatory Monitory ze wspomnianymi czujnikami bywają bardzo wrażliwe na wszystkie drgania powietrza. Zdarza się, że nawet powiew powietrza wytwarzany przez wentylator albo zwykły przeciąg w pomieszczeniu mogą zakłócić prawidłowe działanie urządzenia.. W rezultacie monitor może nie zadziałać, jeśli dziecko faktycznie straci oddech. 4. Nie tylko do łóżeczka Malutkie dziecko w pierwszych tygodniach życia może spać nawet do 18- 20 godzin na dobę. W tym czasie często jest przenoszone – do wózeczka, do kołyski, na łóżko rodziców, czy u dziadków. Niestety tradycyjne monitory oddechu mogą być stosowane tylko w jednym miejscu – w łóżeczku dziecka. Dlatego warto wybrać urządzenie, które można bez problemu zabrać ze sobą czy przenieść w inne miejsce. 5. Nie budź mnie Gdy dziecko nie oddycha, często wystarczy je dotknąć lub obudzić, żeby regularny oddech powrócił. Tradycyjne monitory często zbyt wcześnie po wykryciu bezdechu podnoszą alarm dźwiękowy, budząc przy tym niepotrzebnie dziecko. Takich chwilowych bezdechów u niemowlęcia może być wiele, monitor może więc włączać alarm co chwilę, powodując niepokój u dziecka i u rodziców. Na rynku dostępne są monitory, które już po 15 sekundach od wykrycia bezdechu wibracyjnie pobudzają dziecko, najczęściej przywracając od razu oddech. Jeśli oddech nie zostaje wykryty przez kolejne 5 sekund, rodzic zostanie zaalarmowany głośnym sygnałem dźwiękowym i wtedy wymagana jest interwencja osoby dorosłej. 6. Zawsze gotowe Niemowlęta budzą się w nocy na karmienie nawet kilka razy. Zmęczenie i niewyspanie często dają się we znaki wielu rodzicom, dlatego nie trudno im zapomnieć o wyłączeniu tradycyjnego monitora oddechu przy wyjmowaniu dziecka z łóżeczka. Wówczas uaktywnia się alarm, który niepotrzebnie budzi wszystkich domowników. Niekiedy rodzice zapominają również włączyć monitor po odłożeniu dziecka do łóżeczka po nocnym karmieniu. Dlatego najlepszym rozwiązaniem dla zmęczonych nocnymi pobudkami rodziców są monitory oddechu zapinane na stałe do pieluszki niemowlaka. Nie ma konieczności ich włączania i wyłączania podczas nocnego karmienia. Mogą pozostawać stale włączone, rodzic może czuć się pewnie i bezpiecznie wiedząc, że monitor jest stale włączony i czuwa nad dzieckiem. 7. Ile kosztuje posiadanie monitora? Inwestycja w monitor jest inwestycją w bezpieczeństwo w pierwszych 12 miesiącach życia naszego dziecka. Według specjalistów, po tym okresie ryzyko bezdechu jest marginalne. Monitor oddechu znacznie zmniejsza ryzyko śmierci łóżeczkowej. Jeżeli uświadomimy sobie fakt, że posiadanie monitora oddechu może uratować naszemu dziecku życie, to koszt jego zakupu będzie dla nas sprawą drugorzędną. Na rynku dostępne są tradycyjne monitory oddechu, wkładane pod materac oraz dużo nowocześniejsze, przenośne monitory oddechu, takie jak Snuza Halo, które mogą być zapięte na stałe do pieluszki dziecka i pracować w każdym miejscu, gdzie ono zasypia. Dodatkowo wyposażone są w funkcję wibracyjnego przywracania oddechu, która pozwala na szybką i skuteczną reakcję bez wzbudzania niepokoju u rodziców. Pomimo wieloletnich badań nad SIDS (śmiercią łóżeczkową niemowląt), nie ustalono jednoznacznie jego przyczyn i skutecznych metod zapobiegania. W Stanach Zjednoczonych wciąż rejestruje się 6 zgonów na 1000 narodzin, dlatego warto dołączyć nowoczesny monitor oddechu do kompletowanej przed porodem wyprawki. Jak dotąd jedynym godnym zaufania sposobem na uchronienie naszego dziecka przed SIDS jest posiadanie dobrej klasy monitora oddechu, który nadzoruje oddech dziecka wszędzie tam , gdzie ono śpi – w łóżeczku, w kołysce czy w wózku. Statystyki dla Polski wyraźnie pokazują, że od ponad 10 lat nie odnotowano żadnego przypadku zgonu niemowlęcia z powodu SIDS, jeżeli jego oddech był monitorowany przez odpowiednie urządzenie – tradycyjne (pod materac) czy też bardziej nowoczesne, pewne i wygodne dla rodzica, takie jak przenośny monitor oddechu Snuza Halo.

Jak uniknąć zatruć na wakacjach W trakcie wypoczynku powinniśmy, w pierwszej kolejności zadbać o higienę przygotowanych oraz spożywanych posiłków. Ważne jest, gdy przygotowujemy posiłki, by zawsze pamiętać o myciu rąk, jak również noży i tacek, na których kroimy produkty. Nie powinniśmy używać tych samych desek do krojenia mięsa, których używamy by pokroić chleb, warzywa, czy owoce. Po każdym użyciu sprzętów i naczyń kuchennych, powinniśmy je dokładnie umyć, by uniknąć zakażenia bakteriami, w tym groźną salmonellą. Wszystkie spożywane produkty powinny być świeże i również bardzo dokładnie umyte przed sporządzaniem posiłku. Możemy nawet zainwestować w przenośną lodówkę, by mieć pewność, że produkty zawsze są pierwszej jakości. Ważne jest również – mówi Elżbieta Trojanowska- odpowiednie zabezpieczenie i przechowywanie przygotowanego posiłku- zakrycie lub schowanie do lodówki resztek, tak by zabezpieczyć je przed insektami i namnażaniem się bakterii. Na co jeszcze powinniśmy zwrócić uwagę? Jedną z najczęstszych przyczyn zatruć są lody, szczególnie te kupowane z automatu lub kulkowe, gdyż nigdy nie mamy pewności, jak długo leżały w pojemniku oraz z jakich produktów zostały zrobione. To samo dotyczy kostek lodu dorzucanych do napojów. Należy na nie uważać nie tylko w krajach tropikalnych, gdzie nie mamy pewności co do źródła pochodzenia wody, ale także i w polskich restauracjach. Woda użyta do zamrożenia nie zawsze pochodzi z butelki czy sprawdzonego źródła, często do zrobienia lodu używana jest zwykła woda z kranu. Unikajmy więc takich dodatków, by chronić dziecko przed zatruciem. Będąc na wakacjach w krajach tropikalnych, zawsze powinniśmy pamiętać by wybierać wyłącznie wodę butelkowaną i dokładnie sprawdzać czy butelka jest szczelnie zakręcona. Należy również zwrócić uwagę na produkty kupowane bezpośrednio na targu, gdyż także co do nich nie mamy gwarancji odpowiedniej jakości i świeżości. Dziecko po zjedzeniu nieświeżego posiłku może mieć wysypkę, biegunkę czy nawet wymioty. Uwaga na posiłki w restauracjach. Korzystając w czasie wakacji z restauracji lub barów, powinniśmy szczególną uwagę zwrócić na to co wybieramy do jedzenia. Nie należy zamawiać sałatek ze świeżych warzyw czy owoców, unikać świeżo wyciskanych soków oraz dań z surowych ryb lub mięsa. Wybierajmy dania znane, sprawdzone, wakacje nie powinny być czasem na kulinarne eksperymenty dla dziecka. Dzieci są raczej konserwatywne w kwestii smaku, nie oczekujmy więc, że chętnie zjedzą ośmiornicę czy inne nowe danie. Raczej przed zrobieniem rezerwacji, sprawdźmy na jakie dania dla dziecka możemy liczyć. Jak radzić z zatruciem u dziecka Gdy jednak nasze dziecko się zatruło i skarży się na bóle brzucha, powinniśmy mieć pod ręką butelkę wody. Woda oczyszcza z toksyn i pozwala na lepszą regenerację po osłabieniu. Możemy rownież podawać inne napoje- niesłodzoną herbatę lub przegotowaną wodę z dodatkiem soli. Jeśli nasze dziecko ma zaparcia należy podać mu więcej składników z błonnikiem pokarmowym, takich jak zarodki pszenne, płatki owsiane czy chleb pełnoziarnisty. Dobrym rozwiązaniem także są warzywa i owoce, oczywiście świeże i dokładnie umyte. Gdy na skórze pojawi się wysypka powinniśmy odstawić uczulający produkt i skorzystać z konsultacji lekarskiej.

Trzeba jednak uważać na ich skład, ponieważ żadne napoje dla dzieci nie mogą zawierać konserwantów ani sztucznych barwników. Alternatywą dla wody i zielonej herbaty mogą być herbatki dla dzieci, powstałe na bazie owoców. Picie dla niemowląt Mamy najmłodszych pociech często zadają sobie pytanie: co picia dla niemowlaka? Czy ilość płynów dostarczanych mu z mlekiem jest wystarczająca? Otóż, jak radzą pediatrzy, maluszek, który jest karmiony wyłącznie piersią, nie musi spożywać dodatkowej ilości płynów. Na początku karmienia mleko jest mniej zagęszczone i w pełni zabezpiecza potrzeby maluszka. Jeśli dziecko jest karmione sztucznie, należy mu podawać dodatkowe płyny. To, czy dziecko dostaje tyle picia, ile potrzebuje, można sprawdzić po wyglądzie kupki. Jeśli jest ona zbyt twarda, a swoją konsystencją nie przypomina pasty do zębów, to znaczy, że niemowlakowi brakuje płynów. Wtedy należy podawać mu coś dodatkowego do picia. Ilość płynów powinna być równa ilości mleka, jakie podaje się niemowlęciu. Niemowlę może pić wodę przegotowaną lub wodę mineralną. Istnieją także specjalne wody mineralne dla niemowląt, które posiadają dodatkowe atesty. Soki owocowe dla dzieci Soki dla dzieci muszą spełniać bardziej restrykcyjne normy niż soki przeznaczone dla dorosłych. Nie mogą one zawierać żadnych sztucznych barwników, konserwantów ani dodatków smakowych, a przede wszystkim cukru krystalicznego. Wraz ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej pojawiły się nowe normy dotyczące soków dla dzieci. Według ogólnych dyrektyw sok dla dzieci poniżej trzech lat nie może mieć więcej niż 15 g węglowodanów na 100 ml oraz nie mniej niż 25 mg witaminy C na 100 ml. Jej maksymalny poziom to 125 mg na 100 ml. Soki dla najmłodszych powinny być specjalnie oznaczone tak, by mama patrząc na etykietkę wiedziała, dla jakiego wieku są one przeznaczone. Dla dzieci najlepsze są soki jednoskładnikowe, które zawierają duże ilości witamin i minerałów, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju i trawienia. Wraz z rozwojem dziecka można podawać mu soki owocowe o nowych smakach: cytrusowym, porzeczkowym, gruszkowym. Herbatki dla dzieci Niektórzy rodzice zastanawiają się, czy dzieci powinny pić czarną lub zieloną herbatę? Jeśli chodzi o czarną herbatę, to powinno się podawać dziecku w ogóle lub jak najmniej. Zawiera kofeinę i teinę, które działają pobudzająca. Podobnie jest z zieloną herbatą, gdyż zawiera teinę. Substancja ta negatywnie wpływa na rozwój dziecka, dlatego należy jej unikać. Jeśli zatem chcesz nieco zmodyfikować właściwości zielonej herbaty, bo twoje dziecko przepada za tym trunkiem, musisz zaparzać herbatę w odpowiedni sposób. Po zalaniu wodą koniecznie odczekaj co najmniej trzy minuty, bo wówczas garbniki z herbaty neutralizują działanie teiny. Dobrym rozwiązaniem może być również zalewanie zielonej herbaty drugi raz i podawanie jej swoim pociechom. Dzieci przepadają ponadto za herbatkami owocowymi, które mają słodki smak. Pamiętaj jednak, by przed kupnem takiego produktu zawsze czytać ulotkę. Owocowa herbata dla dzieci nie może zawierać żadnych sztucznych barwników ani syntetycznych aromatów. W upalne dni może sprawdzić się także napar z mięty, który działa orzeźwiająco. Ewelina Stanios

Wskazówki dotyczące opieki nad wcześniakami w domu Zadbaj o ciepło W domu, w którym przebywa wcześniak powinno być cieplej niż zwykle. Jest to ważne szczególnie w pierwszych miesiącach życia bobasa. Kiedy wcześniaki są wypisywane do domu posiadają już umiejętności termoregulacyjne. Jednak należy mieć na uwadze to, że są bardzo malutkie a śladowe ilości tkanki tłuszczowej, którą posiadają, mogą mieć trudności z utrzymaniem tego ciepła. Co więcej bobas, który pochłania więcej energii na utrzymanie ciepłego ciała może nie przybywać prawidłowo na wadze. Dlatego tak ważne jest, aby w początkowych tygodniach życia bobasa zapewnić mu komfort przebywania w ciepłym pomieszczeniu. Kupuj pieluszki dla wcześniaków Ze względu na to, że wcześniaki są bardzo malutkie, bardziej komfortowe i dopasowane do gabarytów malca mogą się okazać pieluszki przeznaczone dla wcześniaków. Można również zaopatrzyć się w kilka par śpioszków, które rozmiarowo są przeznaczone dla wcześniaków. Sterylizuj butelki Jeśli karmisz swoje dziecko mieszanką, niezbędne jest sterylizowanie butelek po każdym karmieniu. Przed pierwszym użyciem butelki wskazane jest jej wyparzenie, natomiast przed każdym kolejnym karmieniem butelkę i smoczek powinno się myć w gorącej wodzie. Sterylizowanie butelek należy kontynuować tak długo jak zalecił lekarz. Karm częściej W przypadku wcześniaków zaleca się częstsze karmienie bobasa. Jest to w zasadzie jednoznaczne ze spędzeniem całego dnia z bobasem przy piersi. Warto wiedzieć, że wcześniaki mają bardzo małe żołądki, dlatego zaleca się, by jadły średnio co 2 godziny. Należy wziąć pod uwagę również fakt, że dzieci przedwcześnie urodzone nie maja tak dobrze wykształconego odruchu ssania, w związku z czym spędzają znacznie dużej czasu ssąc pierś matki. Podawaj witaminy Dzieci urodzone przedwcześnie są znacznie bardziej narażone na wystąpienie awitaminozy. Dlatego warto zapytać lekarza, czy możliwe jest podawanie bobasowi preparatów witaminowych. Bez zgody lekarza nie wprowadzaj stałego pożywienia Nie zaleca się samodzielnego wprowadzania pokarmów stałych do diety maluszka. W tym celu należy skonsultować się z lekarzem, który oceni czy malec jest już gotowy na taką zmianę. Powszechnie uważa się, że do diety wcześniaka można wprowadzić stałe pokarmy, kiedy malec osiąga masę od 6- 7 kg i wypija co najmniej 900 gram mieszanki dziennie. Zrelaksuj się Po powrocie do domu z bobasem i stresie związanym z przedwczesnymi narodzinami dziecka postaraj się żyć teraźniejszością, a nie wracać do przeszłości. Pamiętaj również, by traktować wcześniaka jak normalne zdrowe dziecko, a nie otaczaj go nadmierną uwagą i troską.

Chęć powrotu do życia zawodowego często wywołuje w kobietach dodatkowe wyrzuty sumienia, że chcą opuścić swoje maleństwo. Nie ma jednak nic złego w pragnieniu realizowania się w pracy zawodowej. Obawy o dziecko po powrocie do pracy Stres związany z pozostawieniem dziecka w domu lub w żłobku to naturalny odruch. Można go jednak ograniczyć, wybierając odpowiednią i zaufaną opiekę dla dziecka. Może to być babcia dziecka, ojciec lub wykwalifikowana niania. Trzeba pamiętać, że jeżeli pozostawiamy dziecko pod opieką kogoś obcego, dobrze jest dokładnie przeczytać referencje i sprawdzić ich wiarygodność. Najlepiej też szukać niani z polecenia od znajomych, który skorzystali z jej usług i byli z nich zadowoleni. Inną możliwością są żłobki – zarówno publiczne jak i prywatne, które zapewniają profesjonalną opiekę nad dzieckiem. Niestety, w przypadku publicznych często brakuje miejsc, a w przypadku prywatnych trzeba się liczyć ze sporym wydatkiem. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że idąc do żłobka dziecko musi przyzwyczaić się do zupełnie nowego otoczenia i nowych ludzi. Może to być problemem szczególnie na początku i dla nieśmiałych dzieci. Można spróbować oswajać dziecko ze żłobkiem, przyprowadzając je tam i przebywając z nim chwilę. Jeśli przyzwyczai się do otoczenia, może okazać się, że z radością czeka na poranne wyjście. Obawy o powrót do pracy po macierzyńskim Wiele mam obawia się także o to, czy po urlopie macierzyńskim w ogóle będą miały do czego wracać. Wiadomo, że na czas urlopu macierzyńskiego ktoś inny wypełnia obowiązki kobiety, może się zdarzyć, że po prostu na tym stanowisku pozostanie. Jest to jednak niezgodne z prawem. Na szczęście istnieją uprawnienia rodziców, które pozwalają zarówno matce jak i ojcu na przebywanie z dzieckiem po jego urodzeniu. Służą im do tego uprawnienia do urlopu macierzyńskiego i tak zwanego „tacierzyńskiego” oraz wychowawczego. Pracodawca nie może rozwiązać umowy w czasie, kiedy kobieta jest w ciąży. Pracująca mama nie powinna się tym martwić, choć jednak przypadki zwalniania kobiet w ciąży z pracy się zdarzają. W większości przypadków kobieta powraca jednak na swoje dotychczasowe stanowisko z dotychczasowym wynagrodzeniem. W niektórych krajach pracująca mama, która powróciła na stanowisko, od razu dostaje podwyżkę. Nie czuje się wtedy pokrzywdzona, kiedy porównuje swoją sytuację z bezdzietnymi koleżankami, które w czasie, kiedy ona opiekowała się dzieckiem, rozwijały się zawodowo. U nas w Polsce takiego trendu nie ma. Sam urlop macierzyński jest krótki. Dłuższe przebywanie z dzieckiem jest jednak możliwe dzięki urlopowi dodatkowemu oraz urlopowi wychowawczemu czy wypoczynkowemu. Pracodawca ma obowiązek udzielić takiego urlopu po urodzeniu dziecka. Trzeba jednak pamiętać, że tak długa nieobecność w pracy może utrudnić ponowne wdrożenie się w obowiązki. Powrót do pracy nie powinien być zbyt długo odkładany, jeśli jest w ogóle planowany przez matkę. Co więcej, im późniejsza rozłąka z dzieckiem, tym trudniej go do niej przyzwyczaić. Malutkie dziecko prawie nie zauważy, że mamy nie ma w pobliżu. Kilkuletni szkrab może z kolei robić z tego powodu awantury. Z drugiej jednak strony, samodzielna opieka nad dzieckiem bardzo korzystnie wpływa na więź z nim. Anna Szozda

Istnieje wiele rodzajów oparzeń. Różne są również przyczyny oparzeń u dziecka. W związku z tym istnieją też różne zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku różnego rodzaju oparzeń u dzieci. Oto najbardziej powszechne oparzenia u dzieci i charakterystyczna dla nich pierwsza pomoc. Oparzenia o ograniczonym zasięgu Jeśli twoje dziecko poparzy swoją rączkę lub nóżkę należy jak najszybciej zanurzyć ją w wodzie. W przypadku oparzenia twarzy i tułowia należy na oparzone miejsca przykładać chłodne kompresy. Oparzone miejsce należy ochładzać tak długo aż dziecko przestanie odczuwać ból. Poparzonych miejsc nie wolno smarować masłem ani schładzać lodem, gdyż może to spowodować dodatkowe uszkodzenie skóry dziecka. Jeśli na skórze malca pojawią się pęcherze również zakazane jest ich przebijanie. Po zmoczeniu oparzonych miejsc należy okryć je materiałem, który nie będzie się przylepiał do skóry. Najlepiej wybrać bandaż bez przylepca lub folię aluminiową. Jeśli twój maluszek ma poparzoną twarz, stopy lub genitalia, nawet w wypadku niewielkich oparzeń należy skontaktować się z lekarzem. Kontroli u lekarza należy również poddawać jakiekolwiek, nawet niegroźne oparzenia u dziecka poniżej pierwszego roku życia. Rozległe oparzenia u dzieci W przypadku rozległych oparzeń na ciele maluszka, należy jak najszybciej położyć dziecko na płaskiej powierzchni i zdjąć ubranie z poparzonego miejsca. Nie wolno odrywać materiału, który przywarł do rany. Dodatkowo należy również stosować mokre okłady na poparzone miejsca i otulić dziecko. W przypadku gdy poparzone są nogi malucha, należy unieść je do góry, powyżej tułowia. W przypadku rozległego oparzenia u niemowląt należy jak najszybciej wezwać pogotowie lub samodzielnie zawieźć je do lekarza lub szpitala. Oparzenia chemiczne Oparzenia substancjami chemicznymi mogą powodować poważne obrażenia na skórze bobasa. Kiedy dojdzie do tego rodzaju uszkodzenia skóry dziecka, należy jak najszybciej usunąć suche resztki substancji żrącej. Powinno robić się to bardzo delikatnie, by nie doprowadzić do dalszych oparzeń. Kolejno należy zdjąć poniszczone ubrania z dziecka i spłukać skórę malca obfitą ilością wody. Konieczne jest również jak najszybsze wezwanie pogotowia. Oparzeniom chemicznym dziecka mogą towarzyszyć także trudności i ból w czasie oddychania, co może świadczyć o uszkodzeniu płuc w wyniku wdychania oparów żrącej substancji. Oparzenia prądem elektrycznym W przypadku oparzeń dzieci prądem elektrycznym należy jak najszybciej odciągnąć dziecko od źródła prądu. Jeśli to możliwe należy jak najszybciej odłączyć źródło prądu z urządzenia, które jest przyczyną poparzenia naszego malca lub zrobić to przy pomocy suchego przedmiotu, który nie jest wykonany z metalu. Nie wolno robić tego gołym rękami. Najlepiej użyć w tym celu szczotki, drewnianej drabiny, poduszki lub krzesła. W przypadku oparzenia prądem dziecko powinno zostać poddane kontroli lekarskiej. Oparzenia słoneczne Podstawową zasadą pierwszej pomocy w przypadku oparzeń słonecznych u dzieci jest stosowanie chłodzących okładów na poparzone miejsca. Należy je schładzać przez 10-15 minut średnio 2-3 razy w tygodniu. Skórę malca warto również posmarować wyciągiem z aloesu lub na poparzone miejsca przyłożyć miąższ z liści tej rośliny. Należy unikać stosowania na poparzone miejsca wazeliny oraz oleistych maści na oparzenia. Ograniczają one dostęp powietrza do poparzonego miejsca. Bóle spowodowane oparzeniem słonecznym można zmniejszać podając dziecku paracetamol , a w przypadku opuchlizny można zastosować ibuprofen. Poważniejszym oparzeniom słonecznym może towarzyszyć ból głowy i wymioty. W takim przypadku należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Chodzik stacjonarny Dawniej bardziej popularne były chodziki składające się z krzesełka wyposażonego w kółka. Obecnie bezpieczniejsze dla rozwoju bobasa są tak zwane chodziki stacjonarne. Chodzik stacjonarny stanowi dla dziecka miejsce do zabawy. Jest ono otoczone blatem z różnymi zabawkami. Prócz licznych korzyści ma niestety także wady. Korzystanie ze stacjonarnego chodzika nie powala na przemieszczanie się dziecku. Jedynie może ono poruszać się wokół blatu. Badania również donoszą, że używanie jakichkolwiek chodzików powoduje opóźnienia w rozwoju malca. Jest to spowodowane tym, że chodzik nie pozwala na samodzielne ćwiczenie przez dziecko mięśni odpowiedzialnych za raczkowanie czy chodzenie. Co więcej dziecko chodzące w chodziku nie widzi swoich stóp, więc tym samym nie jest świadome co musi robić, by móc się poruszać. Dodatkowo chodzik nie pozwala dziecku na naukę i ćwiczenie utrzymania równowagi, co stanowi podstawową umiejętność w nauce chodzenia. Bezpieczne stosowanie stacjonarnego chodzika - zasady Niech dziecko wypróbuje chodzik Przed zakupem chodzika stacjonarnego warto wypróbować w sklepie lub u znajomych czy nasz maluszek jest już wystarczająco rozwinięty, by bawić się w chodziku. Po dziecku od razu będzie widać czy podoba mu się taka forma zabawy, czy też nie. Nigdy nie zostawiaj dziecka samego Należy pamiętać o tym, że stosowanie chodzika nie jest jednoznaczne z tym, że malec nie wymaga naszej uwagi i opieki. Nie powinno zostawiać się dziecka samego bawiącego się w chodziku. Nie pozwól dziecku przebywać w chodziku cały czas Czas, w którym malec przebywa w chodziku powinien być ograniczony do 30 minut. Aby rozwój dziecka przebiegał prawidłowo, rodzice powinni zadbać o to, by malec spędzał również czas na zabawie na podłodze w ten sposób ćwicząc mięśnie niezbędne do nauki chodzenia. Odstaw chodzik zanim dziecko nauczy się chodzić samodzielnie Z chodzika należy zrezygnować, gdy bobas nauczy się czołgać lub raczkować. Rodzice powinni mieć świadomość, że chodzik stanowi tylko formę zaspokojenia potrzeby poruszania się malca, kiedy nie potrafi się sam poruszać. Jak zmniejszyć ryzyko związane ze stosowaniem chodzika tradycyjnego Aby zminimalizować negatywne skutki stosowania chodzika warto zastosować się do następujących zasad: Należy używać chodzika , która spełnia wymogi bezpieczeństwa Najlepszy jest chodzik, który jest wyposażony w hamulec oraz mechanizm, który unieruchamia chodzik maluszka, kiedy jedno z kółek znajduje się niżej od pozostałych, na przykład w czasie schodzenia ze schodów. Odpowiednio zabezpieczyć wnętrza, po których malec będzie się poruszać Wyeliminować wszelkie niebezpieczeństwa Najbardziej niebezpiecznym miejscem dla maluszka w chodziku jest szczyt schodów. Malec nie powinien mieć do nich dostępu, dlatego najlepiej jakoś je zablokować, np. krzesłami. Niebezpieczne są również progi między pokojami, zwisające sznurki oraz łatwe do ściągnięcia obrusy.

Ubranka dla noworodka Trzeba mieć kilka ubranek dla maleństwa, zanim przyjdzie ono na świat, choćby i po to, aby miało w czym wyjść ze szpitala. Pamiętajmy, że maluch bardzo szybko rośnie. Nie kupujmy najmniejszych możliwych ubranek, bo dziecko za szybko z nich wyrośnie. Trochę obszerniejsze ubranka to dla dziecka żaden problem, gorzej, jeśli będą za ciasne. Trzeba także dopasować grubość ubranek do pory roku. Polar będzie odpowiedni na chłodniejsze dni, cienka bawełna na lato. Zawsze starajmy się wybierać naturalne materiały, z których uszyte są ubranka dla niemowlaka. Po zakupie wszystko, co będzie miało kontakt ze skórą dziecka powinno być wyprane w delikatnym proszku. Zwróćmy uwagę, czy ubranka dla niemowlaka nie mają uwierających szwów czy guzików, aby dziecku nie było niewygodnie. Niezbędne ubranka dla niemowlaka na początek to: 4-5 koszulek, 4-5 body, 3 kaftaniki, 2-3 pajacyki, 4-6 śpioszków, 3-2 pary skarpetek, czapeczki po kąpieli, czapeczki na dwór, kombinezon na zimę, rękawiczki na zimę. Dziecko do spania potrzebuje łóżeczko, bawełnianą, lekką pościel, ceratkę i delikatny kocyk. Dobrze jest zaopatrzyć się w specjalny przewijak. Wózek jest niezbędny, jeśli chcemy, by maleństwo towarzyszyło nam w spacerach na świeżym powietrzu. Modnym ostatnio pomysłem są różnorodne nosidełka dla dziecka oraz specjalne chusty do noszenia niemowląt. Przyda się bacik lub specjalny rożek. Dla rodziców zmotoryzowanych konieczny jest fotelik samochodowy. Kosmetyki i akcesoria dla niemowlaka Kosmetyki dla niemowląt powinny być przede wszystkim przeznaczone dla dzieci. Najlepszym wyborem są naturalne składniki. Ponadto należy stosować zasadę: mniej znaczy lepiej. Im mniej składników ma kosmetyk dla dziecka, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że podrażni delikatną skórę. Zgodnie z tą zasadą unikamy także dodatkowych substancji zapachowych i nadających kolor kosmetykom. Kosmetyki i akcesoria dla niemowlaka to: niewielka wanienka do kąpieli, miękka myjka, płyn do kąpieli, szampon dla niemowląt, oliwka dla dzieci, puder na podrażnioną pupę, krem na odparzenia, pieluchy tetrowe (przydadzą się, nawet jeśli będziesz używać jednorazowych), delikatne mydło, specjalny, delikatny proszek i płyn do prania, nawilżane chusteczki do mycia niemowląt, tłusty krem (ważny szczególnie w zimie), patyczki higieniczne, nożyczki do paznokci, termometr dla niemowląt, wata, gaziki, spirytus, gruszka do nosa, sól fizjologiczna, szczotka z naturalnego włosia. Warto zaopatrzyć się także w smoczki dopasowane do wieku maleństwa i podgrzewacz do pokarmu. Dla zabieganych mam polecamy odciągacze pokarmu, aby dziecko można było nakarmić także pod nieobecność mamy w domu. Jak widać, wyprawka dla noworodka to całkiem pokaźny zestaw przedmiotów. Pomogą one jednak tobie, a dziecku zapewnią komfort.

Okazuje się, że karmienia piersią nie warto odkładać na później. Najlepiej jest rozpocząć karmienie jak najwcześniej. Wczesne rozpoczęcie karmienia jest gwarancją powodzenia. Zaleca się, by pierwsze karmienie odbywało się już nawet na sali porodowej, gdyż noworodki największą chęć do ssania wykazują 2 godziny po przyjściu na świat. Początki karmienia piersią są trudne i niestety w większości przypadków kończą się rozczarowaniem. Po porodzie i matka i dziecko są zmęczeni, dlatego ich współpraca nie zawsze jest pomyślna. W takich sytuacjach nie wolno się poddawać i zniechęcać. Pamiętaj również, że masz prawo poprosić personel szpitalny o pomoc w karmieniu dziecka. Wskazówki pielęgniarki mogą okazują się bardzo przydatne, dlatego warto z nich skorzystać. Formy karmienia piersią Przygotowując się do karmienia dziecka piersią postaraj się, by w pomieszczeniu w którym będziecie przebywać panowała cisza i spokój. Zwróć również uwagę na to, aby tobie było wygodnie. Dlatego usiądź na miękkim fotelu lub kanapie. Jeśli ci wygodniej możesz karmić dziecko nawet w pozycji leżącej. Postaraj się, by w zasięgu ręki mieć szklankę wody lub jakąś przekąskę do przegryzienia. Istnieje kilka pozycji, które wykorzystuje się do karmienia piersią: Pozycja krzyżowa Charakteryzuje się tym, iż matka trzyma główkę maluszka ręką przeciwną do piersi, którą karmi malca. Powinna ona znajdować się na szyi dziecka, w taki sposób, by kciuk był za jego uchem. Drugą dłonią natomiast powinna przytrzymywać pierś. Pozycja spod pachy Jest to pozycja zalecana szczególnie dla kobiet po cesarskim cięciu. W tej pozycji nóżki dziecka znajdują się pod pachą matki, a jego główka jest zwrócona do piersi na wysokości brodawki. Pozycja kołyskowa W tej pozycji główka dziecka spoczywa na łokciu matki, a druga jej dłoń przytrzymuje dziecko za pośladki. Pozycja leżąca W tej pozycji matka leży na boku, z poduszką pod głową. Dziecko także leży na boku z twarzą zwróconą do piersi matki. Warto podeprzeć plecki maluszka poduszką. Jest to bardzo komfortowa pozycja. Niezależnie od tego, na którą pozycję się zdecydujesz zwróć uwagę na to, że to dziecko powinno być przystawione do piersi, a nie na odwrót. Pamiętaj, że początki karmienia piersią mogą okazać się bardzo trudne. Jednak nie wolno się zniechęcać. Miej na uwadze fakt, że praktyka czyni mistrza. Z czasem karmienie bobasa piersią będzie dla ciebie oczywistością. Rozpoczynając karmienie piersią zarówno ty i twój bobas nie jesteście doświadczeni. Musi upłynąć trochę czasu nim nauczycie się ze sobą współpracować.

Przede wszystkim należy podejść do całej sytuacji ze spokojem. Rodzice nie powinni tracić zimnej krwi tylko dlatego, że dziecko użyło przekleństwa. Trzeba tę sprawę potraktować jak jeszcze jedno wyzwanie wychowawcze, czyli problem, który można rozwiązać jak każdy inny. Po pierwsze nie obwiniajmy dziecka i nie obarczajmy go całą odpowiedzialnością za to co zrobiło, a raczej powiedziało. “Najciemniej pod latarnią” - mówi stare przysłowie, więc winnych warto szukać wśród najbliższego otoczenia dziecka. Tak, tak… Dzieci wszystkich słów uczą się od dorosłych. Dlatego jeżeli sami Rodzice używają przekleństw na co dzień, nie powinni być zdziwieni, że dziecko także zaczęło ich używać. Rodzice, dziadkowie, wujostwo są dla dziecka bardzo ważni i w jego oczach są super bohaterami. Dlatego ciągle próbuje po nich “papugować”. Powinniśmy więc uważać na to, co mówimy w obecności dziecka. Co jednak, jeśli jesteśmy pewni, że to nie od nas dziecko nauczyło się brzydkich słów? Wtedy warto porozmawiać z wychowawcą w przedszkolu. Jednak należy się powstrzymać od oskarżającego tonu ponieważ personel przedszkola wcale nie musi być winny. Przyczyną może być np.. inne dziecko w grupie, którego rodzice przeklinają w domu. Wspólnie z wychowawcą grupy można rozwiązać problem. Co możemy sami zrobić aby skutecznie zniechęcić dziecko do przeklinania? Z pewnością nie pomogą nagrody za nieprzeklinanie. Nie pomoże tłumaczenie, że przeklinać nie wolno. Rozszerzysz tylko zakres możliwości dziecka, bo będzie trzeba ustalić jakich precyzyjnie słów nie powinno używać. Dziecko w wieku przedszkolnym ma skłonności do przeciwstawiania się i buntowania. Dlatego najlepiej i najbezpieczniej będzie zwyczajnie… zignorować sytuacje, w której dziecko użyło przekleństwa. W ten sposób nie nadasz znaczenia nowemu, z punktu widzenia dziecka, fascynującemu wyrazowi. Czym może skutkować upominanie dziecka, gdy używa brzydkich słów? Możemy liczyć na to, że staną się dla niego pretekstem do zwrócenia na siebie uwagi dorosłych. Będą używane wprost proporcjonalnie do wzrostu naszego zainteresowania nimi. Taka taktyka ignorowania zwykle zaczyna działać po pewnym czasie, więc każdy Rodzic powinien uzbroić się w cierpliwość. Czasem jednak tego typu problemy, pomimo ignorowania ze strony rodziców, nasilają się coraz bardziej. Wtedy warto zaczerpnąć porady specjalisty.

Alergia szczególnie często występuje u mieszkańców dużych, rozwiniętych państw. Jej występowanie jest związane m.in. z nieuniknionym rozwojem cywilizacyjnym i idącym za tym zanieczyszczeniem środowiska. Innymi przyczynami są czynniki genetyczne oraz spożywanie coraz większej liczby produktów zawierających konserwanty, a także nieprawidłowa dieta kobiet w ciąży. Dziedziczenie - czy alergia jest chorobą dziedziczną? Alergia może być dziedziczona. Jeśli cierpi na nią matka, istnieje prawdopodobieństwo, że alergikiem będzie dziecko. Gdy oboje rodzice, ryzyko zwiększa się. Alergia w trakcie ciąży? Kobiety w ciąży powinny unikać dymu tytoniowego i spożywania produktów, które mogą wywołać uczulenie. Należą do nich: owoce tropikalne, truskawki, bakalie, pomidory, ryby morskie, wywary z mięsa, jaja, mleko i czekolada. Warto też przedyskutować swoją dietę z lekarzem. Gdy dziecko jest już na świecie Najlepszą ochroną dla niemowlęcia jest mleko matki zawierające hormony i komórki odpornościowe, które chronią je przed alergiami. Im dłużej karmisz dziecko swoim mlekiem, tym dla niego lepiej, gdyż zmniejszasz w ten sposób ryzyko wystąpienia u niego uczulenia. Jeśli tego nie robisz, podawaj mu specjalne odżywki dla alergików, oczywiście po konsultacji z lekarzem. Dziecko cały czas rośnie, nadchodzi w końcu czas, gdy zaczynasz wprowadzać do jego diety nowe produkty. Należy to robić stopniowo, wprowadzając po jednym składniku co kilka dni, aby w razie wystąpienia u niego reakcji uczuleniowej wiedzieć co ją spowodowało i móc wyeliminować ten produkt z jadłospisu. Objawów alergii nie wywołuje pierwszy kontakt z alergenem, dzieje się to dopiero przy następnym, dlatego nie dziw się, że produkt, po którym wczoraj Twoje dziecko czuło się dobrze, dziś spowodował u niego niepożądane reakcje. Postaraj się, aby jak najdłużej nie dawać mu słodyczy i produktów zabarwianych sztucznie, oraz zadbaj, by nie miało kontaktu z dymem tytoniowym, co w przyszłości zmniejszy ryzyko zachorowania na alergie. Czy moje dziecko ma alergię? U dzieci występują dwa rodzaje alergii: pokarmowa i oddechowa, mające różne objawy. W przypadku wystąpienia pierwszej mogą to być: zmiany skórne w postaci krostek i czerwonych plam, suchość skóry, biegunka, kolka, wzdęcia. Druga z nich powoduje: katar, kaszel, napady kichania, duszności, sapkę, zapalenie spojówek. Aby ulżyć dziecku w cierpieniu należy przede wszystkim usunąć przyczynę, a obszary, w których pojawiła się alergia smarować maścią o działaniu łagodzącym. Nie można pozwolić, by dziecko drapało te miejsca i chronić je przed nadmiernym światłem słonecznym, gdyż może to nasilić objawy. Jeśli są one silne, nie znikają bądź powiększają się pomimo usunięcia tego, co je wg Ciebie wywołało, należy udać się do lekarza. Co uczula? Alergenem może być dosłownie wszystko, najczęściej uczulają jednak zwierzęta sierściowe: świnki morskie, koty, psy, myszy, papugi i konie. Najlepszym dla alergika wyjściem jest pozbycie się zwierząt, jednak gdy dziecko jest bardzo przywiązane do pupila i nie chcecie się go pozbywać, należy zadbać, by jego sierść była czysta i nie wypadała. Trzeba więc zwierzęta często kąpać i czesać, aby nie gubiły sierści. Zupełne zaprzestanie jej wypadania jest jednak niemożliwe, dlatego ważne jest też częste sprzątanie domu, oczyszczanie kanap, foteli, dywanów i tym podobnych miejsc, do których łatwo przylega. Uczula również kurz, w którym znajdują się roztocza, a także pyłki roślin, spaliny, kosmetyki, leki, pokarmy. Należy usunąć przyczyny alergii poprzez zredukowanie liczby roślin i usunięcia tych pylących. Zabawki dziecka trzymaj w plastikowych pojemnikach, książki w oszklonych witrynach, aby uniemożliwić osiadanie na nich kurzu. Pościel powinna być często wietrzona, możesz zaopatrzyć się również w specjalne środki przeciw roztoczom do spryskiwania zasłon, pościeli, narzut itp. Testy dermatologiczne Wykonuje się je u dzieci starszych, od trzeciego roku życia. Wcześniej nie dają one prawidłowych wyników. Skierowanie do dermatologa możesz otrzymać od lekarza rodzinnego, jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko jest alergikiem. Testy są bezbolesne, wykonuje się je najczęściej na wewnętrznej części przedramienia, a wyniki otrzymuje się od razu. Na skórę nakłada się 10 kropli alergenu, a następnie delikatnie nakłuwa, aby nie spowodować krwawienia. Jeśli dziecko jest uczulone, po ok. 20 min. na skórze pojawi się reakcja. Możliwe jest też wykonanie testów krwi, np. u bardzo małych dzieci. Jeśli wyniki testów będą pozytywne, lekarz przypisze leki, zapobiegające objawom choroby. Alergia jest chorobą uciążliwą, potrafiącą sprawić wiele kłopotów, jednak można nauczyć się z nią żyć i sprawić, aby nie była dla nas i naszych bliskich udręką. Odpowiednia higiena i poziom czystości w domu, a także regularne przyjmowanie leków nie pozwolą jej zakłócić rytmu naszego życia.

Jest to schorzenie o stosunkowo krótkiej historii – pierwsze przypadki gorączki trzydniowej opisano w 1910 roku, a jej przyczynę znaleziono dopiero 77 lat później. Trzydniówka, to ostra choroba zakaźna o małej zaraźliwości. Jej wystąpienie spowodowane jest wirusem human herpesvirus 6 (HHV6). Wirus jest szeroko rozpowszechniony u dzieci między 6. a 36. miesiącem życia i bywa chorobą dziedziczną (1% przypadków). Nie należy się zbytnio przejmować powikłaniami – przebieg choroby jest stosunkowo łagodny i nie niesie ze sobą żadnych powikłań. Przebieg i objawy trzydniówki Pierwszym i charakterystycznym objawem jest wysoka gorączka (od 39 do 40 stopni C), utrzymuje się nawet do 5 dni, lecz w najczęściej trwa od 1 do 3 dni (stąd nazwa choroby). Jak zawsze w przypadku gorączki, dziecko należy uważnie obserwować – podajemy środki obniżające temperaturę, więcej napojów, lekkie posiłki oraz konsultujemy się z lekarzem. Jeśli mimo podanych środków temperatura nie spada, a do tego pojawiają się inne objawy, należy udać się z dzieckiem na badania. Gorączka często kojarzona jest z przyczyną ząbkowania, zwłaszcza, gdy dziecko mimo jej wystąpienia jest żywotne, ma apetyt i ochotę do zabawy, dlatego na tym etapie nie wiadomo czy nasz maluszek ma trzydniówkę - czekamy na kolejne ewentualne objawy. Charakterystycznym objawem rumienia nagłego może być powiększenie węzłów chłonnych, ucha środkowego, lekki nieżyt gardła i katar. Może wystąpić nawet biegunka, a w bardzo rzadkich przypadkach drgawki. Często też bywa, że dziecko oprócz wysokiej temperatury nie wykazuje żadnych innych objawów. Bezpośrednio po ustąpieniu gorączki kolejną i bardzo typową dla trzydniówki oznaką jest wysypka na całym ciele. Dopiero po tym najczęściej można domyślić się, z czym mamy do czynienia. Od tej chwili nasz maluszek przestaje być źródłem zakażenia dla innych. Wykwity mają charakter małych, czerwonych plamek występujących przede wszystkim na tułowiu i szyi, czasem również na twarzy, rękach i nogach. Leczenie trzydniówki Plamki znikają samoistnie po kilkunastu godzinach, nie jest więc wskazane żadne leczenie. Zasadniczo jedynymi lekami, jakie należy podawać dziecku są środki obniżające temperaturę. Choroba jest bezpieczna, wymaga jedynie leczenia objawowego (obniżenie temperatury).

Ulewanie pokarmu u niemowląt jest bardzo powszechnym zjawiskiem i nie jest szczególnie uciążliwe dla bobasa. Praktycznie dotyczy ono każdego maluszka. W rzeczywistości dziecko ulewa niewielkie ilości mleka. Zazwyczaj jest to łyżka bądź dwie. Dziecko nie ulewa samego mleka. Jest ono zmieszane ze śliną i śluzem malca. Treści ulane przez dziecko wyglądem i zapachem przypominają kwaśne mleko. Ulewanie się pokarmu powoduje powstawanie licznych plam na ubrankach maluszka. Dodatkowo towarzyszy temu nieprzyjemny zapach. Aby go zminimalizować i ochronić ubranka przed zabrudzeniem w czasie karmienia warto mieć przy sobie plastikową buteleczkę z wodą zmieszaną z sodą. Tak przygotowaną substancją należy pocierać plamy po ulewaniu. Jest to bardzo dobry i skuteczny sposób na pozbycie się zabrudzeń i nieprzyjemnego zapachu. Przyczyny ulewania się pokarmu u niemowląt Główną przyczyną ulewania pokarmu u niemowląt jest niedojrzałość zwieracza między przełykiem a żołądkiem malca. Dodatkową przyczyną ulewania pokarmu u malców jest nadmiar śluzu, który dziecko usuwa podczas ulewania pokarmu. Kiedy nasz maluszek już jest starszy przyczyną ulewania się pokarmu jest połknięte powietrze podczas spożywania posiłku. Przez odbicie się zmieszane z powietrzem mleko cofa się i powoduje ulewanie. Za kolejną przyczynę ulewania się pokarmu u dzieci uważane jest pozbywanie się przez maluszków nadmiaru spożytego mleka z brzuszka. Jak zapobiec ulewaniu pokarmu u niemowląt? Obecnie nie istnieje żadne lekarstwo, które mogłoby zapobiec ulewaniu się pokarmu u niemowląt. Istnieje jednak wiele wskazówek pozwalających je zminimalizować. Zadbaj o to by dziecko w czasie jedzenia połykało jak najmniej powietrza. W związku z tym: unikaj karmienia malca, gdy płacze trzymaj maluszka jak najbardziej pionowo w czasie karmienia po zakończeniu karmienia trzymaj bobaska w pozycji pionowej zadbaj o to, by otwory w smoczku nie były ani za duże ani za małe w czasie karmienia trzymaj butelkę w taki sposób, by mleko wypełniało cały smoczek po zakończeniu jedzenia malec powinien posiedzieć spokojnie przez chwilę w czasie posiłku warto robić przerwy, aby bobasowi się odbiło Kiedy ulewanie się pokarmu u niemowląt zanika? U większości bobasków ulewanie się pokarmu ustępuje, gdy dziecko zaczyna samodzielnie siedzieć. Jednak zdarzają się też przypadki, gdy ulewanie się pokarmu ustępuje dopiero po ukończeniu pierwszego roku życia. Ulewanie się niewielkich ilości pokarmu u bobasa nie jest szkodliwe dla jego zdrowia, jest wręcz naturalne. Jednak niektóre formy zwracania pokarmu u niemowląt mogą świadczyć o problemach zdrowotnych maluszka. Należy skontaktować się z lekarzem kiedy: ulewanie jest przyczyną niskiego przyrostu wagi dziecka ulewanie jest związane z długotrwałym krztuszeniem się i kaszlem treść ulewana ma zieloną lub brązową barwę ulewanie pokarmu ma charakter wymiotów chlustających

Podobnie jak większość społeczeństwa, również specjaliści są nieco zakłopotani, gdy poruszymy temat onanizmu dziecięcego. Zatem nasuwa się pytanie, czy takie zachowanie dzieci jest "normalne" ? Ależ owszem! Fizjologiczne objawy pobudzenia seksualnego występują u wszystkich dzieci już od bardzo wczesnego dzieciństwa! Owo pobudzenie może zdarzyć się przypadkowo, w reakcji na stymulację fizyczną, jak również podczas snu. Istnieją dowody, na to że nawet bardzo małe dzieci doznają fizycznego odczucia podniecenia seksualnego, emocjonalnie przyjemnego, a większość dzieci sama uczy się, jak stymulować takie doznania już w wieku przedszkolnym. W wieku pięciu, sześciu lat zdarzają się świadome, systematyczne masturbacje i są one niemal powszechnym zjawiskiem. Istnieją pewne teorie dotyczące tego, jak dzieci uczą się masturbacji. Niektórzy uważają, że ich źródłem są przypadkowe sytuacje – podczas gdy małe dziecko poznaje własne ciało, przez przypadek odkrywa, że podczas dotykania niektórych jego obszarów czuje się lepiej niż podczas dotykania innych miejsc ciała - są zatem zmotywowani do dotykania tych miejsc ponownie. Inni wiążą to odkrycie z pewnym dyskomfortem, w okolicy narządów płciowych, który to dyskomfort przyciąga uwagę dziecka - np. pieluszka. Tak naprawdę nie ma znaczenia, jaka jest przyczyna tego odkrycia, faktem jest, że gdy raz się zacznie, zachowanie takie utrwala się. Onanizowanie się dziecka nie jest dla niego szkodliwe. Nie powoduje żadnego śladu fizycznego czy emocjonalnego, nie wpływa również na psychikę w późniejszym okresie rozwoju. Istnieją jednak trzy kwestie związane z masturbacją, których rodzice powinni być świadomi: Ważne jest, aby rodzic nie przesadzał z reakcją na masturbację (lub też na inne równie normalne zachowania dzieci, takie jak eksperymentowanie ze swoim ciałem poprzez np. słynną „zabawę w lekarza”). Jeżeli dziecko przyłapane jest na "gorącym uczynku", najlepiej zachować spokój i pod żadnym pozorem nie zwracać dziecku uwagi, że robi źle. Takie negatywne potraktowanie tej czynności, mogłoby wywołać u dziecka strach oraz poczucie winy. "Represjonowanie" masturbacji, dyscyplinowanie przez wprowadzenie kary, lub też bardziej dyskretnie przez dezaprobatę rodziców - może w przyszłości bardzo źle wpłynąć na dziecko. Takie zachowanie rodzica wpływa na zaburzenia dziecka w sensie poczucia własnej wartości, obrazu ciała, a w późniejszym okresie w rozwoju świadomości seksualnej. Z drugiej strony, dla dobra dziecka konieczne jest wpajanie mu odpowiednich zachowań społecznych, by nie masturbować się publicznie, z tego prostego powodu, że żyjemy w społeczeństwie, gdzie nie jest to akceptowane. Edukowanie takie może być jednym z wielu elementów nauki dotyczących własnego ciała i seksualności, elementów związanych z prywatnością. Powinniśmy nauczyć nasze maluchy, że są pewne rzeczy, których nie robimy przy innych, są też rzeczy, których inni nie powinni robić przy nas, jak również rzeczy, których nikt nie powinien robić nam wbrew naszej woli, itd. Dlatego, gdy "złapiemy" dziecko na masturbacji, w niewłaściwym miejscu, najlepiej delikatnie i spokojnie wytłumaczyć mu, że takie rzeczy robi się w bardziej prywatnych miejscach. Jeśli okaże się, że problem powtarza się, możemy wymagać dalszej dyscypliny, ale pamiętajmy, by dyscyplina była ściśle skoncentrowana na miejscu masturbacji, a nie na samym fakcie onanizowania się. Najważniejsze jednak jest to, by jako rodzic uświadomić sobie, że zachowanie dziecka w tym kierunku nie ma dla niego żadnych złych konsekwencji i jest czymś całkiem normalnym. Podczas gdy masturbacja sama w sobie nie jest szkodliwa, zdarza się (choć na szczęście rzadko), że jest oznaką jakiegoś problemu. Istnieją zasadniczo dwa powody, by doszukiwać się w onanizmie dziecięcym problemów: masturbacja może oznaczać, że dziecko jest pod wpływem dużego stresu, który próbuje rozładować seksualnie. Dlatego należy mieć pewną świadomość normalnych wzorców. Podczas gdy wiele dzieci onanizuje się często (kilka razy dziennie), najczęściej robią to, gdy są znudzone, nie potrafią znaleźć sobie innego zajęcia. Wówczas masturbowanie łatwo rozprasza normalne funkcjonowanie, czują się wówczas jakoby „przymuszane” wolą zaspokajania popędu seksualnego. Kiedy onanizm wydaje się być przymusem, jest najczęściej traktowany przez dzieci jako "ograniczenie woli". Nic w tym dziwnego - wielu dorosłych korzystając z tej „używki” doświadcza tego samego. Onanizm nie jest w przeciwieństwie do innych nawyków "nawykiem nerwowym" w tym zakresie, co obgryzanie paznokci, zrywanie strupów, itp. Jeśli masturbacja staje się "sensem życia” dziecka, jej częstotliwość może przyjmować formy ekstremalne. Często trudno określić źródło stresu, lecz jest to konieczne, do podjęcia działań zmierzających do jego zmniejszenia. Pytajmy dziecko o to jak mu idzie w szkole, czy ma jakieś kłopoty z rówieśnikami, czy jest złe lub smutne, z jakiego powodu tak jest. Czasami rozmowa z nauczycielem może pomóc rozwikłać problem, który często będzie prosty do "naprawienia", gdy jesteśmy świadomi. Bywa, że czasem nie obędzie się również bez pomocy psychologa. Jeśli chcesz pomóc dziecku, zawsze należy skupić się na przyczynie stresu, a nie na częstych masturbacjach. Innym aspektem jest to, że normalną koleją rzeczy, zazwyczaj do czasu ukończenia szkoły lub później, dzieci "odkrywają" orgazm. Gdy to odkryją, oczywiście pojawi się silna motywacja, by powtórzyć to doświadczenie i stanie się ono zawsze "celem" działania. Choć orgazm zdarza się "przypadkowo" u młodszych dzieci, w większości w wieku przedszkolnym masturbacja nie jest "prowadzona" do punktu finalnego. Czasem zasadnym postępowaniem jest rozważenie możliwości, że ktoś mógłby naszego maluszka tych rzeczy nauczyć - zarówno starsze dziecko jak i dorosły. Na szczęście dzieci wykorzystywane seksualnie zwykle mają również inne objawy, które mogą pomóc nam określić, czy było to "niewinne odkrycie", czy też nie. Jeśli to przeżycie zostało odebrane przez dziecko jako przerażające, bolesne, traumatyczne, dziecko będzie zachowywało się inaczej - takie sytuacje mogą mieć negatywny wpływ na rozwój lub staną się przyczyną zwiększonej agresji, niepokoju, lub spowolnienia jego rozwoju. Mogą być to trudności ze snem lub toaletą. Jeśli nadużycie nie było na tyle groźne dla dziecka, by mogło pokazać jakiekolwiek oznaki, pojawią zaburzenia świadomości i własnej seksualności. Chodzi o to, że dla większości dzieci w naszej kulturze, nawet tych nielicznych, które same "odkryją" orgazm, towarzyszy nieświadomość związku między tą czynnością, a stosunkiem seksualnym między dwojgiem "dorosłych" ludzi. Prawdopodobnie dzieci nie zdają sobie nawet sprawy z tego, że każdy może doznawać uczucia orgazmu. Jest zatem nieco niepokojące, gdy małe dziecko zauważą wyraźny związek między tymi czynnościami, a relacjami międzyludzkimi. Takie dzieci często sygnalizują ten fakt, poprzez niewłaściwe i zazwyczaj niekulturalne komentarze o charakterze seksualnym lub też żarty, w stosunku do innych dzieci (często młodszych od siebie). Takie komentarze i żarty wyraźnie wykraczają poza niewinną nieświadomość dziecięcą, w sposób wyrafinowany ukazują zaburzenia w postaci zbyt dużego zainteresowania seksualnością (począwszy od tego, co jest w telewizji do zachowań swoich rodziców). Jeśli mamy jakiekolwiek podejrzenia, że dziecko może być ofiarą molestowania, nie próbujmy "radzić" sobie z tym sami. Szukajmy pomocy specjalistów, takich jak pediatra lub psycholog dziecięcy. Podsumowując, masturbacja jest zupełnie normalnym i nieszkodliwym zachowaniem w dzieciństwie, a nawet w bardzo wczesnym dzieciństwie. Ważne jest, by jako rodzic nie reagować zbyt mocno, przesadnie i że należy unikać karcenia, tłumienia tego zachowania, by dziecko nie czuło się winne z tego powodu. Z drugiej strony, mamy obowiązek nauczyć dziecko, aby ograniczyć takie zachowanie do odpowiedniego czasu i miejsca. Czasami (choć rzadko) masturbacja może być symptomem, że dziecko jest narażone na nadmierny stres lub było wykorzystywane seksualnie. Jeżeli taka sytuacja kiedykolwiek powstanie, należy skupić się nie nad samym onanizmem, lecz na przyczynach prowadzących do niego.

Pytania dotyczące śmierci pojawiają się u dzieci w momencie rozwijania wyobraźni i zdolności abstrakcyjnego myślenia, czyli mniej więcej około 5 roku życia. Wtedy właśnie nasze maluchy poszukują odpowiedzi na pytania dotyczące pojęć abstrakcyjnych i niewytłumaczalnych. Pamiętajmy, aby nie przemilczać pytań dotyczących umierania, chcąc uchronić dziecko przed nieprzyjemnościami. Jeśli nie pokażemy naszemu maluchowi, że wszystko na świecie ma swój początek i koniec, w przyszłości dziecko może mieć trudności z akceptacją nieuchronności śmierci, a nawet stracić zaufanie do rodziców, którzy ukrywają prawdę. Najlepsza droga do wytłumaczenia dziecku czym jest śmierć to szczera rozmowa. Najbardziej przekonujące dla dziecka będzie wytłumaczenie, które podzielają jego rodzice i w które sami wierzą. Podczas rozmów o śmierci mogą pojawić się różne wątpliwości: Co to jest śmierć? Co znaczy, że ktoś umarł? Dlaczego nie ma już babci/dziadka/wujka? Przede wszystkim należy przeprowadzić dziecko przez wyjaśnienie cech różnych etapów życia, tłumacząc mu, że każdy człowiek, każde zwierzę, każda żyjąca istota rodzi się, dojrzewa, starzeje się, a później umiera. Jest to sposób na oswojenie dziecka z cyklem życia i wskazanie mu, że nic nie jest wieczne. Maluch powinien wiedzieć, że osoba która umarła nie oddycha i jej serce przestało już bić. Doskonałą podporą mogą być czytanki, bajki i ilustracje pokazujące zagadnienia związane ze śmiercią. Są one przygotowane przez doświadczonych pedagogów i pomogą przeprowadzić dziecko przez trudną tematykę umierania. Dlaczego jak ktoś umrze to wszyscy płaczą? Dziecko musi wiedzieć, że nieprzyjemne uczucia towarzyszące śmierci bliskiej osoby są naturalne i można je wyrazić w dowolny sposób. Jeśli śmierć spotkała kogoś z bliskich, rodzice powinni przygotować dziecko do żałoby i pozwolić mu przeżywać ją na swój sposób. Często maluchy chcą po prostu napisać wiersz, list lub namalować obrazek. Pozwólmy im na to i wspierajmy w tym. Czy ty mamo/tato też umrzesz? Czy ja umrę? Dziecko musi wiedzieć, że każdy umiera. Drzewo, kwiat, zwierzę i człowiek. Jednak pamiętajmy o podkreślaniu, że my żyjemy, mama i tata są zdrowi i dziecko też, dlatego nie trzeba się bać. Nie można w maluchu umacniać lęku przed śmiercią, który może zaburzyć jego poczucie bezpieczeństwa. Gdzie jest teraz człowiek, który umarł? Gdzie się idzie po śmierci? Jak powiedzieć dziecku o śmierci? Przede wszystkim trzeba poznać wyobrażenia dziecka na ten temat i wysłuchać ich. Rodzice powinni delikatnie przekazać swoje zdanie, nie negując wyobrażenia swojej pociechy. Dla dziecka najważniejsze jest, by osoba tłumacząca mu tak trudny temat była szczera i wiedziała o czym mówi. Dzieci szybko potrafią zorientować się gdy ktoś unika odpowiedzi lub nie jest szczery. W sytuacji, kiedy nie wiemy jak odpowiedzieć na pytanie, warto wytłumaczyć maluchowi, że zmarła osoba nigdy nie zostanie zapomniana, patrzy na nas z lepszego świata i na zawsze pozostanie w naszych myślach. Dlaczego idziemy na cmentarz? Co to jest grób? Co to jest pogrzeb? Święto Zmarłych, obchodzone 1 listopada, jest doskonałą okazją, by porozmawiać z dzieckiem na temat śmieci. Tego dnia dzieci chodzą na cmentarze, zapalają lampki, pomagają przy porządkowaniu grobów. Warto wyjaśnić maluchowi, że odwiedzanie grobu jest wizytą u tych, którzy już odeszli. Niech dziecko wie, że odwiedzając przodków na cmentarzu może o nich porozmawiać, powspominać i pomodlić się. 1 listopada to dzień wspomnień i niech takim dniem będzie dla Twojego dziecka. Zaprowadź je na cmentarz, opowiedz o bliskich, których już nie ma i zapalcie wspólnie znicz, by uczcić ich pamięć. Kiedy czeka nas pogrzeb bliskiej osoby z pewnością zastanawiamy się, czy zabrać ze sobą naszą pociechę? Kilkuletnie dziecko nie jest gotowe by uczestniczyć w tak trudnym przedsięwzięciu, dlatego należy uwzględnić jego indywidualne cechy charakteru i wrażliwość. Jeśli nasze dziecko będzie chciało wybrać się na pogrzeb, nie powinniśmy mu tego zabraniać i odmawiać pożegnania ze zmarłą osobą. Najważniejsza wtedy jest rozmowa, która oswoi malucha z ceremonią. Podczas samego pogrzebu nie podchodźmy z naszą pociechą do otwartej trumny - niech zapamięta zmarłą osobę taką, jaka była za życia. Co jeśli nasze dziecko dowie się o śmierci w niespodziewany dla nas sposób, a na przygotowania jest już za późno? „Mój mały obudził się w nocy z płaczem, śniły mu się jakieś koszmary. Następnego dnia dowiedziałam się, że gdy był z babcią na cmentarzu i spytał o grób dziadka, teściowa powiedziała, że dziadek leży 3 metry pod ziemią. Dlatego musiałam go uspokajać”. Jak zachować się w takiej sytuacji? Przede wszystkim powinniśmy wytłumaczyć maluchowi, że pogrzeb to pożegnanie zmarłej osoby, która już nie oddycha, nic nie czuje i nie może się już do nas odezwać. Niech Twoje dziecko wie, że grób jest miejscem symbolicznym, a zmarła osoba znajduje się w innym miejscu i zawsze będzie blisko nas. Podczas rozmów o umieraniu łatwo przestraszyć dziecko nieodpowiednim przykładem lub wprowadzić je w błąd. Wobec tego, czego nie wolno mówić o śmierci? Wieczny sen Nie wyjaśniajmy naszemu dziecku tajemnic śmierci, mówiąc, że zmarła osoba „śpi” i już się nie obudzi. Tego rodzaju tłumaczenie może jedynie wystraszyć naszą pociechę. Dziecko zrozumie, że skoro babcia lub dziadek zasnęli to muszą się obudzić. Jeśli dodatkowo powiemy, że osoba, która umarła już się nie obudzi, nasz maluch może przeżywać lęk przed snem. Nie bójmy się słów, które dadzą dziecku do zrozumienia, że zmarła osoba już nie wróci. Będzie to bolesne dla naszej pociechy, ale szybciej się z tym pogodzi, niż z fałszywymi pojęciami. Daleka podróż Wyjaśnianie śmierci bliskiej osoby, która udała się w długą podróż nie przedstawi dziecku istoty śmierci, a jedynie wzbudzi nadzieję powrotu. Jeśli dodamy, że zmarła osoba nie wróci z podróży, dziecko może poczuć się porzucone i opuszczone. Nasza pociecha będzie wtedy zastanawiać się dlaczego babcia, czy dziadek nie pożegnali się z nią i wyjechali na zawsze. Śmiertelna choroba Nie wolno sprowadzać śmierci do efektu choroby. Dziecko nie odróżnia poważnych (śmiertelnych) chorób od grypy czy przeziębienia. Możemy tylko wystraszyć malucha tłumacząc mu, że „dziadka zabrała choroba”. Uniki i odskoki Śmierć to pojęcie, z którym wiążą się łzy, smutek, cierpienie, ból i żal. Temat ten dotyczy bezpośrednio życia każdego człowieka, dlatego nie powinniśmy go unikać w rozmowie z naszą pociechą. Pamiętajmy też, że sami nie znamy wszystkich odpowiedzi i nie musimy się tego wstydzić przed dzieckiem. Wszystko co możemy, i czego nie możemy, powiedzieć maluchowi zależy tak naprawdę od jego wrażliwości, dojrzałości emocjonalnej i osobistych cech charakteru. Dlatego to właśnie my, rodzice, najlepiej wiemy jak zareaguje nasze dziecko. Temat śmierci jest jednym z tych trudnych, o ile nie najtrudniejszym. Musimy więc wykazać się delikatnością i odwołać się do wyobraźni dziecka.

Objawy Zespołu Reye'a U dzieci do lat dwóch, pierwszymi oznakami mogą być biegunka oraz przyśpieszony oddech. U starszych, początkowymi objawami są: przewlekłe wymioty, apatia, ciągła senność Gdy choroba postępuje, objawy mogą być następujące: drażliwość, agresywne i nieracjonalne zachowanie, osłabienie lub porażenie kończyn górnych i dolnych, podwójne widzenie, utrata przytomności, dezorientacja, zaburzenia mowy, ataki, napady, utrata słuchu Przyczyny powstania Zespołu Reye'a Zespół Reye'a ma tendencję do występowania rodzinnego, jest potencjalnym wskazaniem do transplantacji wątroby. Zespół Reye'a zwykle jest następstwem zakażenia wirusem np. po przebyciu grypy, ospy wietrznej i innych chorób wirusowych. Bezpośrednia przyczyna choroby jest nieznana, lecz może być związana z działaniem niektórych leków, np. kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), dlatego też podawanie aspiryny dzieciom, które mają mniej niż 16 lat jest niewskazane (poza chorobą Kawasaki i wskazaniami do leczenia przeciwkrzepliwego). Zapobieganie nie podawaj dziecku aspiryny bez zaleceń lekarza, jeśli choroba jest zdiagnozowana jako wirusowa, NIE podawaj dziecku aspiryny. Środki diagnostyczne obserwacja objawów, badanie lekarskie, badania laboratoryjne, takie jak badania krwi, czynności wątroby i analizy płynu mózgowo-rdzeniowego (z kręgosłupa) Możliwe powikłania przy Zespole Reye'a Uszkodzenie mózgu, śpiączka lub śmierć wywołane przez ciśnienie na mózg. Leczenie Zapołu Reye'a Środki ogólne Ze statystyk wynika, że 80% chorych przeżywa. Większość wraca do całkowitego zdrowia, ale zdarzają się również uszkodzenia mózgu w różnym stopniu. Leki Lekarz może przepisać: płyny podawane dożylnie, leki zmniejszające obrzęk mózgu, leki przeciwzakrzepowe podczas długotrwałego leżenia w łóżku, antybiotyki do walki z zakażeniem bakteryjnym - jeżeli nadal się ono rozwija Leżenie w łóżku jest konieczne. Czytanie lub oglądanie telewizji jest dopuszczalne. Stopniowo można wracać do wykonywania zwykłych, codziennych czynności. Skontaktować się z lekarzem, gdy Twoje dziecko ma objawy zespołu Reye'a, zauważysz senność lub inne zmiany psychiczne! (szczególny wypadek!) po hospitalizacji nie ma żadnych objawów zespołu Reye'a, ale u dziecka utrzymuje się gorączka, pojawiają się nowe, niewyjaśnione objawy (leki stosowane w leczeniu mogą powodować skutki uboczne). Niniejszy tekst ma wyłącznie charakter edukacyjny. W przypadku każdej choroby zawsze należy konsultować się z lekarzem. Redakcja serwisu nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za treść artykułu oraz treść komentarzy.